Plavsko Jezero “jedu“ pijesak i šaš!

Plav – Prelijepo ledničko jezero, koje se „ugnijezdilo“ između Prokletija i Visitora, i u najbolja vremena turizma u ovom kraju, prije pet decenija, na svoje obale privlačilo više turista nego Budva, nestaje. I to sigurno, ali nažalost, ne i polako.

– Nestaje, ubrzano. Allah ili Bog nam ga je darivao, računajući da ćemo biti svjesni vrijednosti tog bisera, ali nam ga sada oduzima – kaže akademski slikar, prosvetni radnik i političar Ibrahim Reković, vrijedni hroničar Plava, koji javnosti upućuje još jedan vapaj za zaštitu jezera.

Kao argument da jezero nestaje, jer ga prekrivaju i „jedu“ pijesak i šaš, Reković pokazuje fotografije snimljene prije 15 godina i ovih dana.

– Voda je sve plića i mutnija. Trava, ševar, trska, lokvanji i drugo barsko bilje napreduju velikom brzinom. Znam da su moje mogućnosti da odbranim jezero od nestajanja neznatne i svedene samo na ovih nekoliko riječi. Svjestan sam da to mogu da uradi samo nadležni državni organi, ministarstva, Zavod za zaštitu prirode, ali oni su gluvi i slijepi na apele i zahtjeve, koji dolaze iz naše opštine da se zaustavi dalje nestajanje jezera dok je to još moguće – kaže Reković.

On podsjeća na zaključke naučnog skupa o zaštiti i unapređenju plavskog dijela Prokletija održanog krajem juna daleke 1985. u Plavu.

Tada je konstatovano da Plavsko jezero predstavlja izuzetnu prirodnu i turističku vrijednost i mora imati poseban režim zaštite. U tom smislu neophodno je preduzeti mjere sanacije erozivnih procesa u slivu, sprečavanje nekontrolisanog razvoja hidrofilne vegetacije, neravnomerno oticanje voda Limom, kao i mjere odstranjivanja svih vidova antropogenog ugrožavanja jezera i njegovog sliva. Jezero mora biti predmet sistemskih istraživanja.

– Eto, tako je govoreno prije gotovo tri decenije uz apel da se zaštiti Plavsko jezero, po površini na drugom mjestu među ledničkim jezerima u bivšoj Jugoslaviji, ugroženo zasipanjem erozivnim materijalom koji u jezero donosi pritoka Ljuča. Plavsko jezero ugrožava hidrofilna vegetacija koja je zahvatila ne samo priobalne već i centralne dijelove jezera, smanjujući mu dubinu, zapreminu i čistoću vode – objašnjava Reković.

Sloj mulja na dnu jezera dostiže debljinu od nekoliko metara i osnova je razvitka hidrofilne vegetacije. To se negativno odražava na riblju populaciju, koja je posebno ugrožena zagađivanjem vode Lima nizvodno do Ivangrada, kao i nepostojanjem riblje staze na brani za hidroelektranu „Potpeć“ na Limu, čime je spriječeno prirodno kretanje ribe iz Drine i Lima ka Plavskom jezeru.

Nije bilo para

– Pokušali smo na mnoge načine da zaštitimo jezero, ali nije išlo. Zbog neimaštine smo odustali od studije zaštite naručene kod Instituta „Jaroslav Černi“ u Beogradu. Kandidovali smo projekat zaštite kod EU, ali nije prošao – kaže doskorašnji predsjednik Opštine Plav Skender Šarkinović, koga i kao građanina Plava i dugogodišnjeg turističkog radnika na poseban način „boli“ odumiranje jezera.

Ogledalo

U vodama jezera na nadmorskoj visini od 906 metara, „ogleda“ se planina Visitor. Jezero se pruža pravcem sjever-jug u dužini od 2.160 metara. Prosječno je široko oko 920 metara. Najveća dubina je preko deset metara. U njega se uliva reka Ljuča koju čine Grnčar i Vrulja.

– Za potrebe turista i još više lokalnog stanovništva, potrebno je uložiti sve moguće snage za zaštitu i unapređenje Plavskog jezera, kao jedinstvenog ekosistema. Neefikasnim merama opštinskih i državnih inspekcijskih organa, koji nisu radili svoj posao, dopušteno je da se jezero pretvori u deponiju smeća i veliku septičku jamu u koju se ulivaju fekalije iz Gusinja i iz privatnih stambenih i ekonomskih objekata, koji su pravljeni uz samu obalu i bez potrebne dokumentacije – kaže naš sagovornik.

Da se to na vrijeme spriječilo, a moglo je, sada bismo imali čistu vodu i makar malo dublje jezero.

– Slobodno tvrdim da se tako nešto ne bi moglo desiti sa Crnim, Biogradskim ili nekim drugim jezerima van opštine Plav. Društvo bi na sva zvona diglo uzbunu. Te trube su utihnule u ovom slučaju, čime se potvrđuje maćehinski odnos države prema svemu što je vezano za Plav i bolji život građana u njemu – kaže Reković.

(Novosti)