Berane – Zima ove godine nije pokazala zube, ali jeste da je obaveza upotrebe zimske opreme koja je predviđena Zakonom o bezbjednosti saobraćaja u Crnoj Gori, potpuni promašaj. Sa ovom konstatacijom se slažu i stručnjaci za saobraćaj i vozači, pa i saobraćajna policija, kojoj u uslovima kada je temperatura u posljednjih par mjeseci išla i do 20 stepeni, logično, nije na pamet padalo da kontroliše zimsku opremu.
Prema važećem Zakonu, vozači su dužni da koriste zimske gume i posjeduju lance od 15. novembra do 30. marta, a tokom tog perioda snijega nije bilo ni za lijek, a u južnim predjelima zemlje ovih dana vozači često posežu za uključivanjem klima-uređaja u vozilima, da bi ih rashladili nakon boravka na jakom suncu.
“Zimska oprema vozila je dio opreme specijalne namjene za zimske uslove vožnje, koja ima zadatak da održi potrebno prijanjanje, vuču, upravljivost i kočenje vozila na snijegu i ledu, ali i na ostalim podlogama pri niskim temperaturama”, kazao je za Vijesti magistar Milenko Čabarkapa, sudski vještak i direktor Instituta Fakulteta za saobraćaj, komunikacije i logistiku Berane-Budva.
“Međutim, sve što ima specijalnu namjenu najefikasnije je u definisanim specijalnim uslovima, ali, istovremeno, neefikasno izvan njih. U slučaju korišćenja zimske opreme vozila izvan zimskih uslova vožnje, ne ispoljava se samo neefektivnost korišćenja, već prednosti postaju slabosti: vozilo je nestabilno pri oštroj promjeni pravca, a zaustavni put je duži”, kaže mr Čabarkapa.
Istraživanja pokazuju da se efikasnost zimskih guma gubi na temperaturama iznad 7 stepeni Celzijusa, kao i da su slabosti izraženije sa daljim povećanjem temperature, te da je pri temperaturi od 15 stepeni Celzijusa zaustavni put duži i do 30 odsto. Istovremeno, potrošnja pneumatika je znatno veća u takvoj situaciji, a vozilo troši i do 15 odsto više goriva nego kada bi bilo opremljeno ljetnjim gumama.
Čabarkapa kaže da sigurnosni propisi za motorna vozila razvijeni od strane Svjetskog foruma UN za harmonizaciju propisa u vezi sa vozilima ne sadrže direktive u vezi sa obavezom upotrebe zimske opreme.
“U evropskim zemljama obaveza upotrebe zimske opreme se reguliše datumski vrlo rijetko. Češće se ona određuje u zavisnosti od aktuelnih uslova vožnje ili kombinacijom zimskih uslova i datuma.”
“Osim toga, pojedine države dalje razrađuju način korišćenja zimske opreme. Tako se u Srbiji razlikuje obim zimske opreme na putu u naselju i putu van naselja”.
“Mišljenja sam da različitostima u prirodnim, klimatskim, putnim i saobraćajnim uslovima Crne Gore i različitostima puta u naselju i puta van naselja, odgovara pristup da se obaveza upotrebe zimske opreme vozila vezuje za zimske uslove vožnje, a ne da se određuje datumom”, savjetuje ovaj renomirani stručnjak za saobraćaj.
Vujačić: Što prije definisati uslove za narednu sezonu
Aleksandar Vujačić, direktor firme “Vujačić Company”, jednog od najvećih distributera pneumatika u Crnoj Gori, kaže da bi zbog bolje pripreme i prodavaca i kupaca nadležni organi trebalo da što prije definišu uslove koji će važiti za narednu zimsku sezonu.
“Zakon nije primjenjivan, pa je bolje da ga nijesmo ni imali. Zato bi bilo bolje razmisliti o nekoj drugoj uredbi koja bi se poštovala. Mi smo i prije ove zimske sezone znali da Ministarstvo nije baš određeno po tom pitanju i očekivali smo probleme u primjeni tog zakona”, kaže Vujačić.
“Onaj ko nije htio da ih kupi gume ili nije imao novca za njih, taj je rizikovao, odlagao kupovinu i na kraju shvatio da niko ne kontroliše zimsku opremu”, objašnjava Vujačić, koji i sam kritički gleda na postojeći Zakon.
“Trebalo bi razmisliti o promjeni zakona. Mislim da bi bilo bolje da se ide na varijantu da zimska oprema bude obavezna samo u zimskim uslovima vožnje, ili da se obaveza uredi saobraćajnim znakovima u planinskim predjelima, na prevojima kao što su Brajići ili Paštrovačka gora i drugim područjima u kojima zimi postoji rizik od snijega i leda”.
Vujačić kaže da je ove godine njegova firma prodala sličnu količinu guma kao prošle godine u segmentu skupljih pneumatika većih dimenzija, dok su se manje gume, koje obično koriste starija i jeftinija vozila, manje prodavale, jer takve automobile uglavnom voze ljudi manje kupovne moći.
Pripreme za ljetnju sezonu su u jeku, a Vujačić kaže da će njegova firma pokriti sve segmente tržišta, jer u asortimanu imaju proizvode svih cjenovnih kategorija, od najjeftinijih kineskih pneumatika, preko ekonomičnih guma Barum i guma srednje i više srednje klase Semperit i Unirojal, do premijum pneumatika Kontinental.
(vijesti)
