Rožaje – Posmatrajući tehnički dio izvještaja, naročito za 2012 godinu, mogu reći da je korektno odrađen sa jasno datim podacima i investicijama, u kojoj opštini se realizuje i koliko sredstava je utrošeno. Međutim, korektno odrađen izvještaj nije dovoljan razlog da bi dobio podršku u ovom domu. Zato ću analizirati pojedine segmente.
Izvještaj o realizaciji Strategije regionalnog razvoja 2010-2014 za 2011 godinu razmatramo sa znatnim zakašnjenjem, s obzirom da se isti nalazi više od godinu dana u skupštinskoj proceduri. Nejasni su razlozi ovolikog kašnjenja. Na Odboru za ekonomiju, finansije i budžet taj Izvještaj je razmatran 01. oktobra 2012. godine.
Regionalna politika Crne Gore ima za cilj socio-ekonomski razvoj države, što podrazumijeva smanjenje regionalnih razlika i jačanje potencijala za razvoj onih djelova zemlje koji zaostaju u razvoju.
Iako ova Strategija nije zasnovana na „usporavanju razvijenijih djelova zemlje, nego na ubrzavanju razvoja manje razvijenijih“, ne možemo sredstva opredijeljena ovom Strategijom dijeliti na manje-više tri jednaka dijela, s obzirom da je ogroman jaz u razvijenosti južnog i centralnog regiona u odnosu na sjeverni.
Ukupna vrijednost isplata u realizaciji razvojnih projekata i podsticajnih mjera u 2011. godini su iznosila oko 160 miliona eura, a u 2012. taj iznos je povećan na 188 miliona.
Raspodjela tih sredstava po regionima za 2011. godinu u brojkama izgleda ovako: 37,1% se odnosilo na sjeverni region, 35,7% na središnji, a 27,2% na primorski region, dok se u Izvještaju za 2012 godinu ne navode precizni podaci, već je samo navedeno da je za sjeverni region izdvojeno oko 40% ukupnih sredstava.
U Izvještajima za obije izvještajne godine se navodi da zbog restriktivnih budžetskih okvira i zbog pratećih efekata finasijske krize, sve aktivnosti predvidjene ovom Strategijom nijesu bile dovoljne, da bi mogli govoriti o značajnijem smanjenju regionalnih nejednakosti.
Posmatrano po regionima najveću stopu nezaposlenosti ima sjeverni region: u 2011. godini ona je iznosila 14,7%, gdje osam opština ovog regiona imaju stopu nezaposlenosti iznad državnog prosjeka. Sa porastom od skoro 40%, stopa nezaposlenosti u ovom regionu u 2012. godini je iznosila 20,57%. Kada je u pitanju stopa nezaposlenosti u središnjem regionu u 2011 godini ona bilježi blagi pad u odnosu na prethodnu godinu, dok je ona u 2012. godini skoro na istom nivou kao i 2010. Jedinice lokalne samouprave nijesu donijele strateške planove razvoja, kako bi se stopa nezaposlenosti u skorijem vremenu smanjila.
Strategija regionalnog razvoja se ne realizuje na željeni način s obzirom na i dalje visoku stopu nezaposlenosti u sjevernom regionu, nepostojanje rasta dohotka i rasta investicija.
Podaci koji su navedeni u Izvještaju za 2011 godinu ukazuju da su sredstva iz IRF-a izdvojena za Podgoricu veća nega sredstva koja su izdvojena za cjelokupni sjeverni region. U prilog tome su i podaci dati u tabeli na strani 65, gdje su prikazani podaci o stopi nezaposlenosti. Nezaposlenost u središnjem regionu bilježi pad, dok je nezaposlenost u sjevernom regionu u porastu u većini opština. Slično je i u južnom regionu.
Kada pogledamo pregled isplaćenih sredstava po Agrobudžetu i Programu vodoprivrede u 2011. godini, raspodjela po regionima ide u prilog sjeveru sa 49,2%, što je i očekivano s obzirom da su najpovoljniji uslovi za bavljanjem poljoprivredom u ovom regionu. Medjutim, raspodjela u 2012 godini ide u prilog središnjem regionu sa 47,8% sredstava u odnosu na 46,7% sredstva koja su opredijeljena sjeveru. Važno je napomenuti da je u 2011 godini Agrobudžet bio potpomognut sa oko 300.000 eura donocije danske Vlade.
Kada su u pitanju sredstva iz Egalizacionog fonda ona su znatno uvećana u 2011 u odnosu na 2010 za 31,86% i iznosila su 22.309.527,59. Medjutim, u Izvještaju koji ste nam dostavili za 2011 godinu, na strani 68, sabiranjem sredstava utrošenih po regionima dolazimo do iznosa od 22.761.326. Ovaj podatak se ponavlja i u uporednim podacima u Izvještaju za 2012 godinu, gdje dolazimo do zaključka o neozbiljnom pristupu kada je izrada ovih Izvještaja u pitanju. Razlika je 451.799 eura. Kako je ukazano i na sjedici Odbora za ekonomiju, finnsije i budžet, kad je razmatran Izvještaj za 2012 godinu, potrebno je pristupiti izmjenama Zakona o regionalnom razvoju. Jedan od razloga je i formiranje opštine Petnjica.
(BSCG)
