Južni Sandžak – Intervju “Bošnjačkih novina” sa Kemalom Purišićem o inicijativi za vraćanje statusa općine Petnjici.
BN: G-dine Purišiću, u Parlamentu će se ponovo raspravljati o prijedlogu da se osnuje opština Petnjica, s tim što se sada kao predlagači pojavljuju poslanici DPS-a i SDP-a iz Berana. Kako objašnjavate takav obrt i kakve su sada šanse da Petnjica konačno povrati status punopravne opštine?
Tako je, moje kolege Rifat Rastoder, Drago Čantrić i dr Fahrudin Hadrović su krajem decembra uputili Skupštini Prijedlog za izmjenu zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore, kojim predlažu osnivanje opštine Petnjica. To će biti četvrti put da Parlament raspravlja i da se izjašnjava o toj inicijativi. Prvi put je to urađeno 2005. godine uz potpise više od 6.000 građana, kada je njeno izglasavanje za malo izmaklo. Druga, još izvjesnija prilika je bila u aprilu 2010. godine, kada su na prijedlog ovog zakona, gotovo identične amandmane podnijeli poslanici BS i SDP-a i kada je nakon što je na matičnom odboru usvojen amandman za osnivanje opštine Petnjica, ministar Ivan Brajović neočekivano povukao pomenuti zakon iz procedure. Treća prilika je bila prije samo dva mjeseca, 14. novembra 2011. godine, kada se usvajao novi zakon i kada se raspravljalo i glasalo o amandmanima poslanika BS koji su ponovo predlagali osnivanje ove opštine. Amandmani su bili potpuno identični prijedlogu zakona koji su sada učinili kolege iz Berana, ali tada ih nijesu podržali kolege iz vlasti ni na matičnom odboru pa ni na plenarnom zasjedanju. Preciznije rečeno, bili su uzdržani i tako napravili opstrukciju njihovom usvajanju. Da Vas podsjetim, za osnivanje opštine Petnjica je u novembru nedostajalo 8 glasova.
Bilo bi lijepo ako kolege objasne zainteresovanoj javnosti šta se u međuvremenu desilo i zašto je sada, a ne tada pravo vrijeme da se osnuje opština Petnjica i je li vrijedelo toliko rizikovati da se uhvati aferim.
Lično mislim, da je tada propuštena velika šansa da se osnuje opština Petnjica, ali i Gusinje. Pitanje je da li će se dobiti slična prilika, pa i u okolnostima kada predlog zakona podnose poslanici ostale dvije vladajuće partije. Ne bi bilo neviđeno da neki od kolega iz vlasti toga dana ima “druga neodložna posla” ili prosto „zaboravi“ da glasa. Situacija se može iskomplikovati i ako Vlada bude rezervisana prema Studiji opravdanosti osnivanja opštine. Poznato je da Vlada strahuje od finansijskih zahtjeva novih opština i ima rezervisan stav prema njihovom osnivanju. Tako se suštinski blokira ostvarivanje ustavne garancije o pravu na lokalnu samoupravu i međunarodni standaradi u ovoj oblasti.
Prema tome, oni koji su u novembru odložili realizaciju inicijative, da bi se spriječile neke druge slične inicijative i da bi se obezbijedilo autorstvo, po meni, isuviše su rizikovali i imaće delikatan zadatak da inicijativu dovedu do uspješnog kraja. Ja bih volio da se to zaista i desi ali se ne smijemo previše nadati.
BN: Poznato je da su poslanici BS ranije, u dva navrata, predlagali vraćanje statusa opštine za Petnjicu i Gusinje. Zanima me da li su Vas kolege iz vlasti ponudili da zajednički procesuirate ovu inicijativu?
Nijesu, iako je imalo više razloga da to učine. Radi se ipak o najznačajnijoj inicijativi za građane gornjebihorskog kraja u zadnjih pola vijeka, ma koje političke orjentacije da su. Zatim, radi se o projektu koji će imati još puno protivnika, a pomoć i dobra volja svih je poželjna i potrebna. Konačno, radi se o projektu koji ne treba politički svojatati makar zbog iskušenja koja čekaju buduću opštinu.
Sve i da se hoće, niko neće moći osporiti da su aktivisti i funkcioneri svih partija, ranije SDA a sada BS doprinosili realizaciji ovog projekta u proteklom periodu, koliko su objektivno mogli. Sem toga, jedino BS ima osnivanje opština Petnjica i Gusinje kao svoj programski cilj od svoga osnivanja, koji je potvrđen i na Drugom kongresu Bošnjačke stranke.
Dakle, ovaj propust naših partnera, ma iz kojih razloga se desio, neće promijeniti naš odnos prema ovoj inicijativi. Mi sigurno nećemo biti uzdržani, niti ćemo izbjegavati svoj dio obaveza u njenoj realizaciji. Konačno, radi se o ostvarivanju naše važne programske obaveze i političkog cilja. Ako je tako, a jeste, nije nužno da mi vodimo, pomagaćemo da se realizuje naš politički cilj i stvarna potreba građana ovog područja.
BN: Znači li to da će se BS aktivno uključiti u političku kampanju, uključujući i lokalni referendum da se podrži inicijativa za osnivanje opštine Petnjica?
Svakako, radi se vjerovatno o posljednjoj prilici da se vrati nešto dinamičniji život u pitomi bihorski kraj i mi osjećamo naš dio odgovornosti za sudbinu projekta. Mi smo i ranije imali svoje mjesto i ulogu u vođenju ove inicijative.
Podsjetiću sve da je gospodin Salija Adrović, u vrijeme dok je bio ministar u Vladi CG u ime SDA CG – naše političke prethodnice, bio prvi predsjedavajući Odbora za povraćaj statusa opštine Petnjica. Tada je urađena prva Studija opravdanosti osnivanja opštine Petnjica. Takođe, naši aktivisti su u zadnjih 15-tak godina bili aktivni promoteri ovog projekta, pa će tako biti i u ovoj kampanji.
Projekti ovog značaja zahtijevaju podršku šire političke javnosti, na lokalnom i državnom nivou i ne trpe političku uskogrudost. Takođe, trebuju dobre i posvećene ljude. Nema nikakve sumnje, aktivno ćemo se uključiti u sve faze procesa.
BN: Da li urađena Studija dokazuje opravdanost osnivanja opštine Petnjica i kakav stav Vlade očekujete povodom ovog pitanja?
Dokazuje, i to u svim važnim oblastima. Prije svega, Studija pokazuje veliku i nelogičnu diskrepancu između razvojnih resursa i izgrađenih kapaciteta u oblasti javne infrastrukture, kapaciteta javnih službi i privrednih kapaciteta. To govori da je petnjičko područje od lokalne samouprave bilo zapostavljeno u razvoju, a građani diskriminisani, kako na efikasnu javnu uslugu, tako i na zapošljavanje.
Druga važna činjenica je međusobna solidarnost Bihoraca i osjećaj pripadnosti svojoj zajednici kao i riješenost da povrate status opštine, kako bi mogli da uzmu sudbinu u svoje ruke, kao i odgovornost za budućnost ovog kraja.
I konačno, Studija je dokazala finansijsku održivost i samodovoljnost buduće opštine Petnjica, naravno pod uslovom da se administracija racionalno organizuje. Prihodi su realno planirani, čak prilično konzervativno, na bazi postojećeg fiskalnog potencijala i na osnovu podataka dobijenih iz opštine Berane. Procjena je da će se oko 63% prihoda Budžeta usmjeriti na kapitalna ulaganja što daje sasvim pristojnu strukturu budžetske potrošnje koja obezbjeđuje ovom području brži razvoj od dosadašnjeg. Takvu strukturu ima tek po koja opština u državi.
Dakle, ekonomski razlozi neće opredjeljivati sudbinu ove inicijative nego oni političke prirode. Ona prethodno treba da se desi u srcima i glavama svakog Bihorca. Važno je znati da sve ima svoju vrijednost u „svoje“ vrijeme, kasnije ne. Krajnji trenutak je da građani ovog područja snažno zatraže opštinu, svi i odmah, jer kasnije im možda neće bitno popraviti prilike.
BN: Da li područje Petnjice ispunjava i ostale potrebne uslove da postane opština? Kakva su uporedna iskustva u regionu?
Svakako da ispunjava. Ona ima dovoljno teritorije i stanovništva, ima zaokružen prostor sa opštinskim centrom, ima osnovnu, mada nedovoljno razvijenu infrastrukturu i što je posebno važno, ima građane sa sviješću da im opština treba da bi vodili javne poslove u interesu lokalnog stanovništva.
Evropska, kao i iskustva iz regiona pokazuju da bi po kriteriju broja stanovnika spadala u red opština srednje veličine, a i po površini bi bila veća od dvije postojeće opštine u Crnoj Gori. Ovo područje ima i tradiciju samostalne opštine koja je trajala nekoliko vjekova sve do 1957 godine.
BN: Ukoliko Petnjica postane punopravna opština, da li će se obezbijediti brži razvoj ovog područja i pružati bolje usluge građanima?
Realno je to očekivati, jer ovo područje ima značajne resurse i može da privuče investitore i sredstva brojne dijaspore, pa i njihova znanja i iskustva. Otvorilo bi se i nešto novih radnih mjesta u službama koje se obično osnivaju u opštinama, zadržalo bi se više ljudi u kraju, a porastao bi entuzijazam i optimizam koji ide kao prateći faktor uz nove početke.
Nivo i kvalitet usluga građanima bi značajno porastao, prije svega racionalnost s aspekta građana, koji ne bi morali da putuju po 20 km u jednom smjeru da obave ma koji posao i tako gube na vremenu i imaju velike troškove. Posebno važno, jačala bi odgovornost službenika prema građanima i time kvalitet vlasti.
Izvor: BSCG.rs
