Epohalno otkriće na razmeđu općina Nova Varoš i Priboj

Nova Varoš – Nakon što su jedva vidljivi ostaci srednjovekovnih zidina sa bedemima na planini Oštrik u selu Rutoši, na samom razmeđu općina Nova Varoš i Priboj odvajkada predstavljali veliku enigmu, ovih dana došlo se do epohalnog otkrića.

Naime, poznati pribojski arheolog Savo Derikonjić, inače direktor Zavičajnog muzeja u Priboju, nakon preliminarnih istraživanja koje je obavio tvrdi da se radi o ostacima grada u kome je stolovala znamenita srpska loza Vojinovića u 13. i 14. vijeku, koje je bila u vrlo bliskom srodstvu sa Nemanjićima. Derikonjić kaže da se radi o zaista značajnom otkriću i apeluje na Ministarstvo kulture i druge nadležne institucije da se obezbede sredstva za detaljnije istraživanje i obnovu ovog srpskog srednjovekovnog grada, koji bi zasigurno predstavljao pravu atrakciju i najznačajniju turističku ponudu u novovaroškom i pribojskom kraju.

– Dvori Vojinovića u selu Rutoši, na planini Oštrik, pružali su sigurnost i bezbednost na ovom dijelu karavanskog puta sa istoka ka Rasu i Pomoravlju na jednoj i Dubrovniku i Sarajevu na drugoj strani. Imali su dobre prirodne uslove za odbranu, ali i ekonomski opstanak u pitomoj dolini ovog kraja, a u blizini su im se nalazili izvorišta termalne vode u Pribojskoj Banji i u to vrijeme najveći evopski rudnik samorodnog bakra u Jarmovcu, sada predgrađu Priboja. Na planini Oštrik, oko sat hoda od sela Rutoši, na nadmorskoj visini od 1.238 metara, sa ostatka ove tvrđave koja zauzima oko tri hektara, ovaj grad loze Vojinovića dominira Limskom i Uvačkom kotlinom. Ovdje se u slučaju opasnosti sklanjala srpska vlastela sa vojskom, zalihama hrane, žita i stokom. Utvrđenje je imalo i dva kamena bazena za vodu, a njegovi branioci su mogli jednostavno da prime signale sa Jagata, starog grada kod Priboja i Kovina, starog grada kod Prijepolja, dva najbliža utvrđena grada, sa kojih se motrilo na dolinu reke Lim – kaže arheolog Savo Derikonjić, poznati istražival Polimlja.

Potsećanja radi, prema historijskim podacima Vojinovići su gospodarili Humom i župom Dabar, a obližnji manastir Sveti Nikola u Pribojskoj Banji kod Priboja im je bio porodični mauzolej. Vojinovići su ktitorske obaveze i brigu o ovom manastiru, Nemanjićkoj zadužbini iz 12. vijeka, preuzeli 1349. godine, nekoliko decenija nakon njegove prve obnove. Zapisi na nadgobnim pločama, sačuvani na podu ove svetinje, svjedoče da u manastiru Sveti Nikola počivaju Čelnik Radan, Veliki čelnik Dimitrije i Veliki knez Vojislav, kao i majka Nikole Altomanovića, posljednjeg izdanka loze Vojinovića koji je gospodario prostorom od Konavla do Rudnika. Inače, ovaj manastir je dugo bio sjedište i Dabarske eparhije i poznat je po tome što posjeduje najbogatiju manastirsku riznicu u Srpskoj pravoslavnoj crkvi.

Mještani sela Rutoši, u čijem ataru je srpsko srednjovekovno utvrđenje i grad Vojinovića, pričaju da i danas u njihovim njivama iz plodne zemlje iskopavaju kamene ostatke zidina, kreča i sige, ali i drugih predmeta kojima se služila srpska vlastela. Oni vele da bi istraživanje i obnova ovog srpskog srednjovekovnog grada bila ne samo historijski izuzetno vrijedna, već bi to moglo da bude i prvorazredna turistička atrakcija u ovom kraju sa netaknutom prirodom gdje je razvoj seoskog turizma u povoju.

Izvor: RTVNP.rs