Pljevlja – NVO „Da zaživi selo“ pokrenuće inicijativu za ispitivanje zagađenja vazduha u Pljevljima i povećanog broja oboljelih Pljevljaka, kao i za postavljanje ekološkog inspektora u Pljevljima, koje će biti upućene opštinama Pljevlja i Žabljak. Iz ove organizacije kažu da povećan broj obolijevanja do sada niko nije smio na validan način da dovede u vezu sa pljevaljskim zagađivačima, te da je potrebna posebna analiza kvaliteta vazduha, kako bi se utvrdili glavni krivci.
– U Pljevljima intenzivno aerozagađenje traje duže od tri decenije, ostavljajući negativan učinak na zdravlje njegovih žitelja, naročito mlade populacije. Raste broj respiratornih oboljenja, prevremenog rađanja, opstruktivnog sindroma i astme, smanjen je kvalitet življenja, što se odražava na psihosomatska i porast malignih oboljenja. Prema podacima iz Izvještaja o stanju životne sredine, za četiri godine više od 900 građana oboljelo je od karcinoma. Iz godine u godinu, broj se povećava, pa je 2011. broj oboljelih za 60 veći nego 2008. U istom periodu 147 Pljevljaka oboljelo je od maligniteta pluća, a broj oboljelih u 2011. godini duplo je veći od broja oboljelih u 2008. godini. Kod 26.000 građana za četiri godine zabilježeno je obolijevanje sistema za disanje. U 2011. godini respiratorna oboljenja registrovana su kod 8.563 pacijenata, što je preko 5000 više u odnosu na 2008. godinu, navode u ovoj NVO. „Da zaživi selo“ ističe da bi Crna Gora, kao „ekološka država na papiru“, trebalo da prepozna značaj ove kompleksne analize stanja i da isti finansira, jer u pitanju je opstanak Pljevljaka, ali i Podgorice, kao grada u koji se sve više mladih Pljevljaka doseljava, u poslednjem periodu. U izvještaju organizacije piše da se u Pljevljima godišnje troši preko 1.800.000 tona uglja, od toga 1.700.000 sagori u TE Pljevlja, a ostalo u kotlarnicama i individualnim ložištima. Pljevaljska TE je do sada u više navrata isticala da se trudi da poštuje ekološke standarde i štiti životnu sredinu.
– Na području Pljevalja prilikom sagorijevanja uglja, mazuta i od izduvnih gasova motornih vozila godišnje u atmosferu se emituje: 30. 584 tona sumpor dioksida, 15. 059 tona azotnih oksida, 5. 488 tona prašine, 130. 512 metara kubnih dima, 8. 230 tona ugljen monoksida, 14.25 tona aldehida i 2.58 tona policikličnih aromatičnih ugljovodonika, saopšteno je iz ove NVO. Podsjećaju na primjer iz Italije, gdje je sud u Savoni uvažio zahtjev Tužilaštva za zatvaranje TE, a pokrenuta je i istraga protiv bivšeg i sadašnjeg direktora TE zbog ekološke katastrofe i kaznenog djela sa smrtnim posledicama.
– Italijansko tužilaštvo tvrdi kako je zbog rada ove TE na ugalj u periodu između 2000 i 2007. godine došlo do 442 smrtna slučaja, gotovo 2.000 slučajeva hospitalizacije odraslih zbog respiratornih i kardiovaskularnih bolesti, te 450 slučajeva hospitalizacije djece zbog respiratornih bolesti i napada astme između 2005 i 2012. Utvrđeno je kako rad TE nije bio usklađen s pojedinim odredbama o zaštiti životne sredine. Sud u Italiji je shvatio da zagađenje ubija ljude, da je neko odgovoran za to i da istragom treba utvrditi identitet odgovornih, te ih kazniti. Nadamo se da će na sličan način i crnogorski sudovi početi da uvažavaju činjenicu da je zagađivanje životne sredine zločin, da odgovorni treba da budu kažnjeni, te da se izgradnja planiranih štetnih projekata treba onemogućiti. Naravno, prije nego što dođe do suda i vještačenja, Pljevljaci treba da se probude i da iniciraju da nadležni obezbjede prije svega validne dokaze za zagađenje vazduha i njihov uticaj na zdravlje Pljevljaka, a tek onda da se krene sa sudskim postupcima, kažu iz ove NVO.
Traže inspektora
NVO „Da zaživi selo“ traži da Pljevlja dobiju ekološkog inspektora. Ekološki inspektor za sjever Crne Gore nalazi se u Beranama i ne može pravovremeno da reaguje na ekološke akcidente u Pljevljima. „Naravno da inspektor nije kriv, već pogrešna logika nadležnog Ministarstva. Zato ovom inicijativom tražimo da ekološki inspektor bude u Pljevljima, kao najzagađenijem gradu u Crnoj Gori, kako bi mogao da djeluje blagovremeno“.
Ovih dana NVO „Da zaživi selo“ pokrenuće sakupljanje potpisa za inicijativu, kako bi je nakon minimum 6.000 potpisa, proslijedili crnogorskom Ministarstvu održivog razvoja i turizma, a ono kasnije na razmatranje u Skupštini Crne Gore. Podršku za prikupljanje potpisa zatražiće od svih političkih partija u Pljevljima, koje će moći aktivno da učestvuju u prikupljanju potpisa i javno da podrže inicijativu. NVO „Da zaživi selo“ realizuje projekat „Pljevaljska eko patrola“, u okviru koga predstavlja građanima izvore zagađenja u Pljevljima. U toku je i snimanje ekološkog filma o Pljevljima, koji će biti prikazan na Sajmu ekologije u Budvi, početkom aprila ove godine.
(danas)
