Opštine u Crnoj Gori i dalje od građana kriju veliki broj informacija, pa tako u prošloj godini nijedna na svom sajtu nije objavila izvještaj ili informaciju o broju podnijetih i procesuiranih prijava za korupciju u 2019, pokazalo je istraživanje Centra za građansko obrazovanje (CGO).
“Nijedna opština na svom sajtu nije imala sljedeće tražene informacije/dokumente: kako su poimenice glasali odbornici tokom 2019, završni račun budžeta za 2019, izvještaje o sprovođenju Plana integriteta i Lokalnog antikorupcijskog plana za 2019, naznačene termine za prijem građana kod gradonačelnika/ predsjednika opštine, izvještaje o radu lokalne samouprave za 2019, kao ni informacije o dodjeli finansijskih sredstava medijima”, navodi se u istraživanju.
Prosječna ocjena transparentnosti crnogorskih opština za 2019. godinu je 40,76 poena od ukupno mogućih 100, što, kako je zaključeno, znači da lokalne uprave moraju mnogo više raditi i biti otvorenije.
“Indeks transparentnosti crnogorskih opština za 2019. godinu obuhvata podatke koji su se nalazili na njihovim sajtovima do perioda u kojem su istraživači provjeravali dostupnost dokumenata/informacija, a što znači da su moguća odstupanja ukoliko su informacije/dokumenti postavljani kasnije ili su se mijenjali sajtovi opština. Tražene informacije od javnog značaja su grupisane u šest tematskih oblasti: skupština opštine, budžet, borba protiv korupcije, dostupnost opštih informacija, javne nabavke, javne rasprave i javni konkursi”, navodi se u istraživanju.
Istraživački tim CGO izvršio je opsežan uvid u zvanične Internet prezentacije svih opština tokom januara i februara ove godine, a, kako je objašnjeno, nekoliko stavki dodatno je provjereno tokom marta.
Transparentni Podgorica i Bijelo Polje, netransparentni Gusine, Plav i Rožaje
Prema Indeksu transparentnosti, dvije najtransparentnije opštine su Podgorica i Bijelo Polje, ali i one malo prelaze polovinu ukupnog broja poena, odnosno imaju po 58 poena. Najgore ocjene dobili su Gusinje, 19 poena i Plav i Rožaje po 23 poena.
Po oblastima, Podgorica je najbolju ocjenu dobila za dostupnost informacija, 17. Skupština Opštine je dobila 9 poena, budžet 12, javne rasprave i javni konkursi 8, javne nabavke sedam, dok je najslabije ocijenjena borba protiv korupcije – 5.
“Sajt Glavnog grada Podgorica ima nekoliko podsajtova i veliki broj različitih kategorija, prilično je pregledan i nudi raznovrsne sadržaje. Iako Glavni grad Podgorica komparativno predstavlja jednu od dvije najtransparentnije opštine, postoje oblasti koje su sadržajno još nepotpune i koje bi trebalo unaprijediti”, navode iz CGO.
Bijelo Polje je takođe dobilo najbolju ocjenu za dostupnost informacija, 17. Za Skupštinu Opštine je dobila 11 poena, budžet 11, borbu protiv korupcije 9, javne nabavke 2 i Javne rasprave i javni konkursi – 8.
Opština Gusinje je, po parametrima ovog istraživanja, najlošije ocijenjena. Po oblastima,SO ima 2 poena, budžet 6, borba protiv korupcije i dostupnost informacija po 4, javne nabavke 1, a javne rasprave i javni konkursi 2.
“Jedna od najmlađih opština u Crnoj Gori bilježi izrazitu netransparentnost u dijelu dostupnosti informacija koje su od značaja za praćenje javnih politika, ali i za potrebe građana i građanki”, navodi se u istraživanju.
Među najnetransparentnijima je i Opština Rožaje, sa 25 od 100 mogućih poena. Po oblastima, SO je ocijenjena sa 6 poena, budžet 2, borba protiv korupcije 4, dostupnost informacija 5, javne nabavke 6 i javne rasprave i javni konkursi 2.
Opština Plav ima isti broj poena kao Rožaje. SO Plav ma ocjenu 4, budžet 8, borba protiv korupcije 3, dostupnost informacija 4, javne nabavke 3, a javne rasprave i javni konkursi 3.
I na lokalnom i na držamnom nivou ima korupcije
CGO podsjeća na istraživanje o percepciji korupcije iz marta ove godine, gdje najveći broj ispitanika smatra da je korupcija jednako prisutna i na lokalnom i na državnom nivou, a kao dominantan oblik njene manifestacije navode primanje poklona od strane službenika kako bi riješili neki privatni problem.
Ipak, kako je navedeno, u odnosu na 2017. godinu, rezultati su bolji, jer je prije tri godine procenat onih koji su lokalne samouprave percipirali kao korumpirane iznosio je 63 odsto, da bi u 2020. godini bio 56 odsto.
“U poređenju sa istraživanjem od prije tri godine, korupcija na lokalnom nivou se prepoznaje u znatno manjoj mjeri.
Kada je riječ o partijskim vezama, skoro 60 odsto građana i građanki smatra da nema razlike između lokalnog i državnog nivoa. Ipak, u poređenju sa prethodnim talasom, veći je broj građana i građanki koji smatraju da se partijske veze više koriste na državnom nego na lokalnom nivou, dok je manji udio onih koji misle suprotno, kao i onih koji navode da tu nema razlike”, navodi se u istraživanju.
Isto se ponašaju i vlast i opozicija
Na transparentnost ne utiče da li je u opštinama na vlasti vladajuća koalicija na državnom nivou ili partije koje su na državnom nivou opozicija, navodi se u istraživanju. Indeks transparentnosti pokazuje da je prosjek za opštine koje vodi opozicija je 40,80, odnosno 40,78 poena za one u kojima je na vlasti vladajuća koalicija sa državnog nivoa.
“Veličina i broj stanovnika opština nemaju poseban uticaj na stepen transparentnosti. Kada se posmatra transparentnost opština kroz regionalni presjek, jug prednjači sa zbirnom prosječnom ocjenom od 43,40, slijedi centralni dio sa 41,16, pa sjeverni sa 38,42 poena”, navodi se u istraživanju.
