Koliko košta Autonomija Sandžaka?

Posljednja dješavanja na Kosovu, u Preševskoj dolini, u Mostaru, pokazuju nam da je Balkan i dalje nestabilno područije.

Spomenik bivšim pripadnicima Oslobodilačke vojske Preševa, Medveđe i Bujanovca (OVPMB) uklonjen je jutros sa centralnog trga u Preševu, a akcija je protekla bez incidenata.

Danas je istorijski dan za Preševsku dolinu. Za to mogu da se zahvalim državi Srbiji. Preševska dolina će od danas biti sastavni dio Kosova, odnosno Albanije.

Ovim riječima prokomentarisao je uklanjanje spomenika Orhan Redžepi, nekadašnji komandant takozvane OVPBM koji je došao na plato ispred opštine nekoliko minuta nakon što su pripadnici Žandarmerije otišli. Kako je rekao došao bi ranije jer stanuje 200 metara dalje od platoa, ali mu nije bilo dozvoljeno.

Predsjednik opštine Preševo Ragmi Mustafa izjavio je da nije novina da Albanci Preševa, Bujanovca i Medveđe žele pripajanje Kosovu.

On je podsjetio na glasanje 1992. godine o političkoj, teritorijalnoj i kulturnoj autonomiji Preševske doline i Platformu iz 2006. godine i rekao da Albanci Preševske doline “stoje i dalje iza ovih dokumenata”.

Prema njegovim riječima, u posljednjem pasusu političke platforme kaže se da “ako dođe do cijepanja bilo kog dijela teritorije Kosova, onda će se Alabanci Preševske doline angažovati da budu dio teritorije Kosova”.

Sa druge strane, premijer Srbije Ivica Dačić kaže da je dogovor o dažbinama korak ka autonomiji Srba na sjeveru Kosova.

Dogovor koji je postignut o naplati dažbina na administrativnim prelazima je prvi važan korak ka uspostavljanju autonomije za Srbe na Kosovu, jer je osnova svake autonomije i finansijska, izjavio je premijer Srbije Ivica Dačić.

U Vojvodini se takođe traži autonomija. Predsjednik Demokratske zajednice vojvođanskih Mađara (DZVM) Aron Čonka izjavio je da je vrijeme da se s vlastima u Srbiji povede dijalog o predlogu za formiranje mađarske teritorijalne autonomije na sjeveru Vojvodine.

“Sve što je potrebno jeste dobra volja, a nakon toga da se stvar prepusti pravnicima.

Sadašnji Ustav dozvoljava mogućnosti za koje se zalažemo, jer govori o autonomijama i o pravu lokalnih samouprava na udruživanje, pa stoga ni sa te strane nema prepreka da se ova ideja realizuje”, rekao je Čonka.

Pokret mađarske nade, Građanski savez Mađara i pojedine nevladine organizacije. Prema njegovim riječima, i predsjednik Nacionalnog savjeta Mađara Tamaš Korhec, koji je iz redova Saveza vojvođanskih Mađara (SVM), rekao je tada da dosadašnji koncept autonomije za Mađare nije doneo očekivane rezultate i ocijenio da bi teritorijalna autonomija bila dugoročno rješenje za opstanak Mađara u Srbiji.

Aron Čonka je podsjetio da je Mađarska koalicija, u kojoj su bili i SVM, DZVM i DSVM na izborima 2008. godine, formulisala zahtjev o trostepenoj mađarskoj autonomiji u Vojvodini.

Prvi stepen činila bi teritorijalna autonomija koja bi bila formirana udruživanjem osam opština na sjeveru pokrajine u kojoj Mađari čine većinu stanovništva, s mogućnošću da joj putem referenduma pristupe i druge opštine, podsjetio je Čonka.

Ocijenio je da bi takvo udruživanje pozitivno uticalo i na ekonomski razvoj takvog regiona, jer bi kroz autonomiju Mađari imali pravo da sami uređuju pitanja od važnosti za region.

“Autonomija Vojvodine, ili ono što je od toga ostalo, nedovoljan je okvir u kojem bi ovi problemi mogli da se rješavaju.

Vojvođanska autonomija nema mehanizme da zaštiti nacionalne zajednice u mjeri u kojoj je to njima potrebno”, istakao je Čonka. Dodao je da je stepen povjerenja Mađara u državu Srbiju počeo drastično da opada tokom devedesetih godina prošlog vijeka, nakon “čistki” po preduzećima, policiji i sudovima, i nakon masovne mobilizacije “po svim mogućim frontovima po bivšoj Jugoslaviji”.

“To povjerenje je delimično vraćeno, ali i dalje postoji nepovjerenje, jer Mađari nemaju proporcionalnu zastupljenost u određenim državnim organima.

Zanemaruje se ravnopravna upotreba jezika, i to stvara osjećaj kod mojih sunarodnika kao da im je Srbija maćeha, a ne majka. Zato nastojimo da Mađari u punoj mjeri Srbiju počnu da doživljavaju kao svoju državu. Jer, Srbija jeste i naša država”, poručio je Čonka.

Jedino predstavnici Bošnjaka u Beogradu ne traže autonomiju za Sandžak.

Tako je Ministar unutrašnje i spoljne trgovine Rasim Ljajić, danas poručio predstavnicima Albanaca sa juga Srbije da “treba da gledaju u Beograd, a ne u Prištinu i Tiranu”, ne osvrćući se na poruke iz Beograda, upućene Srbima na Kosovu da treba da gledaju opet Beograd a ne Prištinu, i ako im je glavni grad Priština a ne Beograd.

“Jedino dobro političko rješenje za jug Srbije jeste da se shvati da to mora i biće dio Srbije, da nema nikakvih ideja koje mogu biti ostvarene, a da to podrazumjeva promjenu granica”, rekao je Ljajić u izjavi Radio Beogradu.

Ministar je poručio da niko i ne očekuje, niti je realno, da Albanci sa juga Srbije u emotivnom smislu više vjeruju Beogradu, nego Prištini ili Tirani, “ali u političkom smislu ne smeju biti nerealni”.

Ljajić nije isključio mogućnost da predstavnici Albanaca instrumentalizuju situaciju oko uklanjanja spomenika ekstremistima OVPMB u Preševu, ali ti pokušaji će, kako je istakao, biti neuspješni, iz prostog razloga što su EU i Evropska komisija fokusirani na rješavanje problema mirnim putem i na normalizaciju odnosa Beograda i Prištine.

“EU neće dozvoliti ništa što može da ugrozi sa strane taj proces. Mislim da su politički predstavnici sa juga Srbije ‘pravili račun bez krčmara” i da su se ‘preigrali’ u ovoj situaciji i da ovo nije dobro ni za koga”, ocijenio je Ljajić.

On je napomenuo da se Vlada Srbije “nije sa oduševljenjem odlučila na ovakvu akciju”, jer je i našoj državi ona bila nepotrebna, ali je naprosto bila prinuđena na takav korak.

Ministar Rasim Ljajić je otišao u Beograd upravo glasovima iz Sandžaka, ali je ubrzo zaboravio sve te postao borac za interese Srbije i srpskog naroda.

Kad se već oglašava ministar spoljne i unutrašnje trgovine, povodom uklanjanja spomenika, te dijeli lekcije o primjerenom ponašanju, možda bi mogao da pogleda malo i u svoje dvorište.

Po Sandzaku, od Varosi do Prijepolja, posijani spomenici četnickim vojvodama koji jedini ratni “uspjeh” imaju u klanju nedužnih, žena, djece i staraca. Da li je nekad o tome progovorio? Ne.

Sandžak ima i Ministra bez portfelja u Vladi Republike Srbije, koji je predstavljao sinonim za Sandžak, te autonomiju, otcepljenje, ali samo predstavljao. Sad je Ministar, takođe glasovima iz Sadžaka, ali sada je maca pojela jezik, i nema potrebe za autonomijom, kad je topla fotelja.

Koliko košta jedna Autonomija za Sandzak?

(Sandzak-x)