Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) još 16. aprila 2020. godine izdala je dokument kojim se definiše potvrdivanje i klasifikacija (šifriranje) smrti povezanih sa oboljenjem COVID-19. Primarni cilj akta “COVID-19 MEĐUNARODNE SMJERNICE ZA POTVRÐIVANJE I ŠIFRIRANJE UZROKA SMRTI” – je identifikovanje svih smrtnih slučajeva nastalih usled oboljenja COVID-19.
Dokument Svjetske zdravstvene organizacije možete preuzeti ovdje: Uputstvo_Uzrok_Smrti_COVID-19 SZO(8)
Detalji vezani za dopunu MKB-10 su dostupni onlajn na: https://www.who.int/classifications/icd/icd10updates/en/
Iz ovog akta se jasno određuje da se u Potvrdi o smrti (POS) pod “1-I ” kao uzrok smrti upisuje COVID-19 ako je kod preminulog bilo simptoma te bolesti u određenom periodu, a pod “1-II” se navode komorbiditeti. Uz priložene primjere je obrazac u kojem se upisuje šta uzrok smrti “Nije usljed COVID -19”. Smjernice su namjenjenje bolnicama-medicinarima koji upisiju obrazac POS.
– “Klasifikacija istine” o mrtvima od COVID-19
Nakon što je koordinator Regionalnog COVID centra Novi Pazar dr- Mirsad Đerlek u nedjelju iznio stav “da se sa kovidom umire, a od korone ne”, te da neposredni uzrok smrti većine onih koji su se ovih dana liječili i preminuli u toj bolnci nije COVID-19 već neka druga bolest koja je uzrokovala smrt, a COVID-19 je bila samo prateća stvar koja je došla u tom trenutku” u javnosti se pojavio dokument koji, kao međunarodni akt, demantuje navode Đerleka.
Za koordinatora srbijanske Vlade zaduženog za rukovođenje zdravstvenim sistemom u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu su zbog posljednjih izjava upućene, kritike i optužbe, kao i da “pravnici već ovo klasifikuju kao namjerno prekrivanje istine, što je u slučaju zaraznih bolesti teško krivično djelo”.
“Ako je neko imao karcinom pankreasa ili neku drugu težu bolest i imao COVID-19, a umre od osnovne bolesti, taj pacijent se ne billeži kao da je preminuo od COVOD-19”, rekao je Đerlek negirajući da se prikriva stvaran broj umrlih od ove zarazane bolesti, kao i da su saopštavana tačne informacije prethodna tri dana kada je navedeno da je samo jedna osoba preminula od COVID-19.
Đerlek, nakon višednevnog insistiranja novinara i datog obećanja, još javnosti nije ustupio uvid u protokoele o broju umrlih od početka pandemije do danaa u Službi za patologiju i sudske medicine OB Novi Pazar, niti je saopštio taj podatak. Takođe nije ni pojasnio zbog čega to nije uradio.
On je u neformalnom odgovoru za SNews rekao da to nije moguće jer je načelnik te službe (dr. F. Juković) trenutno u izolaciji.
– Uzrok smrti COVID-19 se upisuje za sve umrle kod kojih je ova bolest izazvala ili se pretpostavlja da je prouzrokovala ili doprinjela smrti
Kako je navedeno u definiciji smrti nastale usljed oboljenja COVID-19 “smrt usled oboljenja COVID-19 definisana je u svrhu nadzora kao smrt koja potiče od bolesti koja ima klinički odgovarajuce katakteristike, a u vjerovatnom ili potvrdjenom slučaju oboljenja COVID-19, osim u slučaju kada postoji jasan alternativni uzrok smrti koji ne može biti povezan sa bolešću COVID (npr. trauma). Ne bi trebalo da postoji period izmeuđu potpunog oporavka od COVID-19 bolesti i smrti”.
Zasnovano na Međunarodnoj statistističkoj klasifikaciji bolesti (MKB-10), pojašanjava se i da smrt zbog COVID-19 se ne može pripisati drugoj bolesti (npr. karcinomu) i treba je računati nezavisno od postojećih stanja za koja se sumnja da su pokrenula teški oboljenja COVID-19.
U pogledu smrtnih slučajeva koji su povezani sa oboljenjem COVID-19, važno ih je evidentirati i prijavljivati na jedinstven način, dodaje se.
Kako se navodi u odjeljka A- Bilježenje oboljenja COVID-19 u medicinskom izvještaju, o uzroku smrti COVID-19 treba upisati u obrazac Potvrde o smrti ( POS) “za sve umrle kod kojih je ova bolest izazvala ili se pretpostavlja da je prouzrokovala ili doprinjela smrti”.
Zvanični termin COVID-19 se koristi za potvrdivanje uzroka smrti. Postoji mnogo tipova koronavirusa stoga se preporučuje da se ne koristi termin „koronavirus“ umesto COVID-19. Ovo pomaže, ukazuje se, da se smanji neodređenost za klasifikaciju ili šifriranje i da se pravilno prate ovi smrtni slučajevi.
“Navođenje uzročnog niza događaja koji vodi do smrti u dijelu 1-I POS je važna. Na primjer, u slučajevima kada COVID-19 izaziva upalu pluća i fatalni respiratorni distres, treba uključiti i pneumoniju i respiratorni distres, zajedno sa COVID-19, u dijelu 1-I. Osobe koje popunjavaju POS treba da uključe što je više moguće detalja koji se zasnivaju na njihovom poznavanju slucaja, kao i podatke iz medicinskih kartona ili laboratorijskih ispitivanja”
Kad je riječ o komorbiditetima, predočava se da je više dokaza da su osobe koje imaju hronična oboljenja ili ugrožen imunološki sistem usljed onesposobljenosti izloženi većem riziku od smrti uzrokovane oboljenjem COVID-19.
“Hronična stanja mogu biti nezarazne bolesti poput koronarne arterijske bolesti, hronične opstruktivne bolesti pluća (HOPB), dijabetesa ili invaliditeta. Ako je umrla osoba imala hronična stanja poput ovih, potrebno ih prijaviti u dijelu 1-II POS”, piše u aktu Svjetske zdravstvene organizacije namjeneju onima koji upisuju uzrok smrti.
Zvanični državni organi kao i njihovi predstavnici u Novom Pazaru i ostalim sandžačkim opštinama do sada nisu gavorili o poštovanju i primjeni ovog dokumenta WHO.
Izvor: SNews
