Petnjica – Ako se formira nova opština, država treba između tri i pet godina da pomaže toj opštini da stane na noge
Konstitutivna sjednica Skupštine opštine Petnjica biće održana 13. decembra. Predviđeno je da tada budu formirani i prvi organi upravljanja najmlađe opštine, ali ono što Petnjicu čeka u 2014. u ekonomskom i svakom drugom smislu i dalje je nepoznanica.
Za to je ponajviše kriv indolentan odnos države, koja nije predvidjela bilo kakvu vrstu pomoći za nove opštine, a Petnjičani najviše strahuju od neminovnog diobnog bilansa sa opštinom Berane, koji podrazumijeva, po logici stvari, i podjelu nagomilanih dugovanja. Revizorski izvještaj pokazao je da opština Berane zadužena skoro 10 miliona eura, mada je beranska opozicija na jednoj od posljednjih sjednica tvrdila da taj dug iznosi i cijelih 15 miliona, što lokalna vlast nije demantovala.
“Opštine Berane i Petnjica moraju da naprave sporazum o diobnom bilansu, jer nije dovoljno da se razdvoje samo teritorijalno. To je osnova za dalje funkcionisanje. Zakon o teritorijalnoj organizaciji je definisao taj sporazum i način na koji se to radi”, kazao je “Vijestima“ profesor Đorđije Blažić.
To, kako je naveo, nije glavni problem, već činjenica da država osnuje opštinu na papiru, a onda je pusti niz vodu i ostavlja da se sama snalazi.
“Ako se formira nova opština, država treba između tri i pet godina da pomaže toj opštini da stane na noge. U Zakonu to nije uopšte predviđeno, tako da su sa te strane prepustili opštini Petnjica da se sama snalazi kako zna i umije, što je apsolutno neprihvatljivo. Ni parlament koji je donio izmjene zakona o teritorijalnoj organizaciji i konstituisao opštinu, ne može da se amnestira nikako. Nažalost, oni su to uradili”, kazao je Blažić.
Prema njegovoj procjeni 14 od 21 opštine u Crnoj Gori ne mogu da obezbijede sredstva za finansiranje svojih potreba.
“To je vrlo značajan podatak. Ovdje je pitanje trenutka realne ispunjenosti uslova, a ne ono što se nažalost u Crnoj Gori dešava, da se neka politička obećanja prelamaju preko teritorijalne organizacije. U krajnjoj liniji sve će to pasti na teret poreskih obveznika”, smatra Blažić.
U strankama koje dijele vlast u Petnjici, Demokratskoj partiji socijalista i Bošnjačkoj stranci, međutim ne fali optimizma.
“Opština Petnjica kreće praktično od nule i 2014. će biti godina izazova, u kojoj će se morati puno raditi i godina kada se moraju formirati preduzeća, ustanove i institucije. Nužno je prvenstveno formiranje organa, a onda nakon toga svaki organ mora raditi što više i kvalitetnije kako bi se moglo očekivati, da opština zaživi i da se zadovolji osnovni interes građana u najmlađoj opštini. Trudićemo se da to bude administracija koja neće biti brojna, za početak dvadesetak ljudi”, kazao je prvi čovjek DPS-a Samir Agović.
On je naveo da će za početak biti potrebna pomoć Vlade.
“Mislim i na Egalizacioni fond i na konkretniju pomoć Vlade. S obzirom na to da smo nova opština, realno je da nam pomognu i Vlada, ali i opština Berane. Kada se stvore uslovi očekujem da imamo sopstvene prihode. Studije su pokazale da su ti prihodi realni i da ih treba samo pokupiti kako je to propisano zakonom. Osnova naše politike treba da bude razvojna priča i stvaranje radnih mjesta u realnom sektoru: poljoprivredi, turizmu, naravno sa kvalitetnim projektima i saljudima koji su spremni da kapital ulože u novu opštinu, a naša osnovna uloga biće da stvorimo povoljan ambijent za potencijalne investitore”, kazao je Agović.
Ni Adnan Muhović iz BS se ne plaši toga što Petnjica kreće od nule.
“Postoje značajna obećanja od predsjednika Vlade i potpredsjednika za regionalni razvoj da će uložiti značajna sredstva u Petnjicu. Pokušaćemo da zaposlimo ljude, ali ćemo gledati da naš administrativni aparat ne bude veliki, nekih tridesetak ljudi za početak. Pokrenućemo takođe prekograničnu saradnju, s obzirom na to da Petnjica pripada sandžačkoj regiji. Tu postoje značajne srdtsva iz EU iz IPA fondova. To je područje vezano za poljoprivredu i stočartvo, država je obećala da i tu pomoći preko resornih ministarstava”, smatra Muhović.
Na pitanje kako će regulisati diobni bilans sa bivšom zajedničkom opštinom, Agović je kazao da će se to pitanja otvoriti nakon formiranja opštinskih organa.
“Obje opštine će biti u obavezi da sarađuju i otvorenja pitanja, nadam se, rješavaju efikasno i u interesu obje opštine. Sada je nemoguće odgovoriti na takvo pitanje, s obzirom na to da nijesmo imali ni u najavi, niti bilo kakvu drugu mogućnost da eventualno iskažemo potrebe jedne ili druge opštine”, kazao je Agović.
Muhović je kazao da strahuje od obaveze vraćanja dugova.
“Berane nema nikakvu obavezu prema Petnjici, i ja se samo plašim diobnog bilansa. Opština Berane je dužna mnogo para, ako mi budemo vraćali zajedničke dugove bivše zajedničke opštine, to je već veliki problem za nas”, naveo je Muhović. “Berane nema nikakvu obavezu prema Petnjici, i ja se samo plašim diobnog bilansa.”, kazao j e Muhović
Pomoćnik direktora Centra za kulturu i sekretar OO SDP Enver Rastoder, smatra da uprkos radosti zbog konačnog dobijanja opštine, Petnjicu čeka naporan rad da bi se ostvario makar dio ciljeva koje treba ispuniti.
Naglašavajući da govori u svojstvu građanina, a ne predstavnika stranke, on je kazao da su DPS i BS sklopile sporazum o formiranju vlasti, a da je SDP koja ima 11 odbornika ostala u opoziciji.
“Mi ćemo živjeti u nadi da će ta vlast napraviti dobro ovom kraju, iako smo mi bili zagovornici da je za Petnjicu najbolja varijanta bude vlast od sve četiri partije koje su ušle u parlament. Petnjica ima šansu za razvoj ukoliko to ljud budu znali da prepoznaju i da naprave kvalitetnu valorizaciju resursa. Petnjica ima najviše šumskog bogatstva po glavi stanovnika, a tu su i seoski turizam, proizvodnja zdrave hrane, poljoprivreda i stočarstvo. Problema ima mnogo. Tu su putevi, kompletna infrastruktura koja je potrebna za funkcionisanje jedne opštine, zatim elektronska mreže, koje nema, od postavljanja optičkog kabla do svih ostalih veza koje su potrebne za jednu normalnu komunikaciju, do vodosnabdijevanja, uređivanja komunalne infrastrukture itd”, smatra Rastoder.
Šta kaže zakon?
Prema Zakonu o teritorijalnoj organizaciji, podjela imovine u slučaju teritorijalne promjene obavila bi se sporazumom, na osnovu odluka skupšti na opština na koje se teritorijalna promjena odnosi. Sporazum o podjeli imovine potpisuju izvršni organ i opština, u roku od 10 dana od dana donošenja posljednje odluke. Ukoliko se ne izvrši podjela imovine, opštine se mogu sporazumjeti da rješavanje spora o podjeli imovine povjere arbitraži, koja se obrazuje od jednakog broja predstavnika strana u sporu, predstavnika Vlade i jednog člana iz reda stručnjaka za oblast imovinskog prava, koji je istovremeno predsjednik arbitraže.
Putevi loši, nemaju ni trafiku
Problemi koji čekaju Petnjicu nijesu mali, počevši od puteva, jer je to jedina crnogorska opština do čijeg će se sjedišta dolaziti jednom kolovoznom trakom iz svih postojećih pravaca, kojih nije mnogo. Jedina trafika zatvorena je krajem devedesetih godina, ne postoji stanica policije, ni vatrogasno vozilo, a do Petnjice nikada nije stigao optički kabl, fiksna telefonija funkcioniše po odavno prevaziđenom sistemu upredene parice.
Petnjica danas ima tri kafane, tri prehrambene prodavnice i dva butika. Sama Petnjica ima svega 400 do 500 stanovnika, ali je Bihor po površini mnogo veći od nekih drugih postojećih opština u Crnoj Gori. Površina buduće opštine je sto sedamdeset četiri kvadratna kilometra. U 25 sela prema posljednjem popisu živi 6.700 stanovnika. Na tom prostoru je pet osnovnih škola sa područnim odjeljenjima i jedna srednja stručna škola.
U Petnjici danas ima svega dvije stotine zaposlenih. Od toga, skora pola u fabrici košulja „La vista“.
(Bosnjaci)
