Republika Srbija će uskoro postaviti zahtjev da Srbi u Crnoj Gori i Hrvatskoj postanu konstitutivni narod, po uzoru na položaj Srba u Bosni i Hercegovini.
Sve do tada, Vlada Srbije preduzeće niz konkretnih mjera da bi se obezbijedilo finansiranje sveštenstva Srpske pravoslavne crkve kao i obnova srpskog sakralnog nasljeđa u Crnoj Gori. Iz srpskog državnog budžeta finansiraće se rad srpskih kulturnih i obrazovnih ustanova u Crnoj Gori, brojni izdavački projekti te rad radio i televizijskih stanica na teritoriji crnogorske države.
Pobrojane mjere su dio Strategije koju je Vlada Mirka Cvetkovića usvojila 21. januara ove godine kao inovirani državni pristup jačanju odnosa države Srbije i Srba u regionu.
Analiza dvadeset i šest strana obimnog dokumenta, naslovljenog „Strategija očuvanja i jačanja odnosa matične države i dijaspore i matične države i Srba u regionu“ ukazuje na to da je Beograd – nezadovoljan položajem Srba u susjednim državama – osmislio strategiju mijenjanja političkog položaja srpskog naroda, prevashodno u Crnoj Gori i Hrvatskoj.
Srđan Srećković, ministar dijaspore u Vladi Srbije, nije krio namjeru zvaničnog Beograda da se, što prije, izmijeni pozicija srpskog naroda u susjednim zemljama.
– Položaj srpskog naroda u zemljama regiona ni izbliza nije onakav kakav bismo željeli da bude, povjerio se ministar Srećković novinarima dnevnog lista Danas. Prema nalazu srpskih državnih eksperata, položaj srpskog naroda je zadovoljavajući jedino u – Rumuniji i Bosni i Hercegovini. U ostalim državama regiona, počev od Slovenije do, dolje na jugu, Makedonije, „Srbija treba da uloži značajna diplomatska i finansijska sredstva“. Za Sloveniju i Makedoniju predviđena je borba za status nacionalne manjine, dok se Kosovo – ne pominje.
Kako to Beograd, koji tako žarko želi igrati ulogu lidera u regionu, namjerava da kroji novu mapu Balkana?
Mnogo toga otkriva tek usvojena Strategija. „Pored Bosne i Hercegovine, u kojoj je već status konstitutivnog naroda, konstitutivnost bi trebalo da bude ponovo uspostavljena u Hrvatskoj i za srpski narod u Crnoj Gori“, precizno se markira, na 24. strani dokumenta, u poglavlju „Željeni standardi“.
Da nije štamparska greška već da je, po mišljenju zvaničnog Beograda, politički model Bosne i entiteta Republike Srpske najpovoljnije rješenje za Srbe u Crnoj Gori pokazuje i poglavlje „Specifični ciljevi“. Među tim ciljevima, prirodno, Crna Gora ima posebno mjesto. Osim što se konstatuje „neophodno je dati državljanstvo svim pripadnicima srpskog naroda koji to žele“, Strategija jasno naznačava red poteza zvaničnog Beograda.
„Republika Srbija treba da kao cilj svog nastojanja postavi priznanje političke konstitutivnosti srpskom narodu u Crnoj Gori, što podrazumijeva činjenicu da do ispunjenja ovog važnog cilja srpski narod mora da uživa puna nacionalna prava“, kaže se u Strategiji (strana 22).
Prvi put, još od vremena Slobodana Miloševića, zvanični Beograd je zašao u zonu uređivanja pravnog poretka susjednih država. Samo, dok je Milošević pokušavao da sredi i pospremi stanje u republikama federativne Jugoslavije, Tadićeva vlast izgleda ima namjeru da učestvuje u preuređenju ustava – međunarodno priznatih država, Crne Gore i Hrvatske!
Pri tom, nije tek riječ o pravnoj kozmetici. Crnogorski Ustav definiše Crnu Goru kao građansku državu i eventualni zahtjev Beograda za konstitutivnosti srpskog naroda značio bi temeljno preuređenje tog ključnog ustavnog principa. Očito da se zvaničnicima u Beogradu neobično dopao sistem iz Bosne i Hercegovine: tamo je država raskomadana po nacionalnim šavovima, sistem je neefikasan, država ugušena trostrukom administracijom ali – Dodik bogme ima količinu vlasti koja je baš po ukusu vlasti u Srbiji.
Tako se nekadašnja Miloševićeva deviza „svi Srbi u jednoj državi“ volšebno pretvorila u nekakav Tadićev rimejk, nešto u stilu „više država a Srbi da upravljaju“. Biće interesanto pratiti reakcije Brisela na ideju Beograda o stvaranju srpskih entiteta u Hrvatskoj i Crnoj Gori.
Koliko su Srbi u regionu zadovoljni novom strategijom Beograda pokazuje nedavna izjava srpskog predstavnika u Vladi Hrvatske Slobodana Uzelca. „Ne pomagajte, braćo, izgibosmo!“, ogorčeno je poručio Uzelac srpskom premijeru Cvetkoviću parafrazirajući duhovitu opasku srpskog pjesnika i pisca Jove Jovanovića Zmaja. Od srpskih medija, jedino se dnevni list Danas vrlo kritički osvrnuo na novi dokument Vlade Srbije.
Cvetkovićeva vlada nije zastala uslijed javnih kritika. Nakon što je u januaru usvojena Strategija, predviđeno je i donošenje Akcionog plana za 2011. i 2012. godinu, najkasnije do maja ove godine.
Što se Crne Gore tiče, planirane su vrlo precizne mjere, u skladu s idejom da je Crna Gora važan „specifičan cilj“. Osim već pomenutog zahtjeva za promjenom crnogorskog ustavnog poretka, Vlada Srbije je u odjeljku posvećenom Crnoj Gori taksativno nabrojala niz mjera kojima će, kako je rečeno, „Repubika Srbija dati podršku“.
Tako će se podržati „restitucija oduzete imovine građanima srpske nacionalnosti, srpskim udruženjima i institucijama“, a finansiraće se i „obnova sakralnog nasljeđa srpskog naroda“ u Crnoj Gori. Posebna pažnja posvetiće se Srpskoj pravoslavnoj crkvi, koja se tretira kao – državna crkva Srbije. Upravo zato će se iz srpskog državnog budžeta u Crnoj Gori finansirati „bogoslovije, gimnazije, osnovna škola, obdaništa“ (obdanište SPC u Crnoj Gori?)… Osim toga „nastaviće se finansiranje sveštenika SPC“, što navodi na zaključak da su srpski sveštenici u Crnoj Gori već plaćani iz budžeta države Srbije.
Da sve bude zanimljivije, aktivnosti države Srbije biće pod budnim okom Bogoljuba Šijakovića, ministra vjera u Vladi Srbije, inače Nikšićanina „poreklom“.
– Ministarstvo vera trebalo bi da nastavi finansiranje i brigu o sveštenstvu i monaštvu radi njihove duhovne misije u funkciji očuvanja nacionalnog identiteta, pružanje pomoći verskim, kulturnim i obrazovnim ustanovama, izdavačkim projektima, radio i TV stanicama i obnovi i sanaciji sakralnih objekata – precizira se u poglavlju posvećenom Crnoj Gori.
Etnocentrizam, državne mjere za uspon nacije, finansiranje iz budžeta… Kao da je oživjela ideja nekadašnjeg ministra unutrašnjih djela Ilije Garašanina, tvorca Načertanija, srpskog državnog imperijalnog programa iz daleke 1844. godine.
Dokument srpske vlade naslanja se na neke istorijske predrasude sa kojima zvanični Beograd, kojim danas vlada Demokratska stranka, nije raskrstio i kojima prosto hrani obične građane u Srbiji.
O tome svjedoči i slika Crne Gore koju prezentuju državni nastavni programi u školskom sistemu Republike Srbije. Tamo su Crnogorci, pogađate, dio srpstva koje je istorija razdvojila od matice.
„Crnogorci su deo srpskog naroda – etničko poreklo im je srpsko. Boreći se dugo protiv Turaka, uspeli su da u 19. veku stvore drugu srpsku državu“, objašnjava srpski istoričar Radoš Ljušić u udžbeniku Istorije za treći razred srednje škole. Ljušić objašnjava da je splet istorijskih okolnosti doveo do bolne podjele srpskog nacionalnog bića. „Ta činjenica – sticanje državnosti – prelomno je uticala da u 20. veku proglase sebe nacijom i tako srpsko nacionalno biće podeli na dva nejednaka dela“, uče srpski srednjoškolci, uz važnu napomenu – da je Mitroplija Srpske pravoslavne crkve „starija od crnogorske države“.
Pogrešne istorijske predrasude nijesu mimoišle čak ni članove Evropskog pokreta u Srbiji, koji su u jednoj nedavnoj publikaciji autora Nataše Dragojlović, Stanislava Sretenovića, Dragana Đukanovića i Dragana Živojinovića utvrdili da je za Srbiju geopolitički važno da bude – manje Crnogoraca.
U spornoj knjizi, od koje se kasnije javno ogradio istaknuti srpski intelektualac i bivši diplomata Živorad Kovačević, između ostalog piše da je Srbija dužna da se odupre pokušajima uspostavljanja crnogorskog nacionalnog identiteta kod „jednog dijela pravoslavnog stanovništva Crne Gore“.
Kako da se to radi? Jednostavno: „Ovo se ostvaruje djelovanjem konzularnih predstavništava, kao i jačanjem direktnih veza s pojedinačnim srpskim zajednicama, srpskim intelektualcima i poslovnim ljudima u ovim zemljama“, napominje se u knjizi.
Treba, ipak, vjerovati da će tek usvojena Strategija Vlade Srbije ostati mrtvo slovo na papiru, samo svjedočanstvo o nastavku zabluda sa kojima Beograd još nije raskrstio.
Osnovni problem Strategije srpskog Ministarstva za dijasporu ogleda se u tome što je usvojena u dvadeset i prvom vijeku, ali opijana logikom vremena devetnaestog vijeka, u doba nastanka evropskih nacije. Kao da su vaskrsle ideje Františeka Zaha, Poljaka od koga je Ilija Garašanin prepisao projekat, zamjenjujući uglavnom riječi „slavijanski“ riječima „srpski“.
Načertanije nije položilo istorijski test iako je bilo primjereno za vrijeme kada je nastajalo; Memorandum SANU je postao istorijski promašaj iako je nastao u vrijeme kada je postajalo očigledno da se Jugoslavija rastače. U vremenu evropskih integracija, Strategija Vlade Srbije koja podrazumijeva oslanjanje na crkvu, finansiranje lojalnih medija u regionu – baš kao i pokušaji da se od država susjedstva naprave ispostave pijemontskog Beograda – liče na još jedno lutanje u maglama naslijeđenih, okoštalih i prevaziđenih projekata.
Stoga bi valjalo, ekspres preporučeno, da se na adresu Vlade Srbije i Kabineta predsjednika pošalje neko zvanično obavještenje – da je referendum održan, da je Crna Gora nezavisna država, da ovdje žive građani svih nacija. Nekog važnog u državi Srbiji će istinski da zaboli ta iznenadna spoznaja, ali valja vjerovati da će biti djelotvorno: možda se tako može uticati na inoviranje strategije prema dijaspori i odustajanje od prevaziđenih projekata.
Autor: Draško Đuranović
Izvor: Danas.rs
Ti brr treba da zivis bar jos dva vijeka da bi ukapirao neke stvari sto i osnovci mogu za par dana kad him se lijepo objasni. Vratilo se kad je drugi oslobodio, pa ja ti objasnih nego tebi treba da naucis i da razumijes ne samo da citas ili te mozda zabolje istina pa nemozes da priznas. Sve to gore sto si naveo sa Turcima i Slovencima i Austro-Ugarima sve su to drugi ucinili i oslobodili i razbili i protjerali, sve druge sile ne Srbi i Srbija.
I nisu to ucinili sto vas vole nego sto su se bojali svojim interesima.Tebe i tvoje istomisljenike koliko vole pokazali su ti 1999.god. ti isti tvoji saveznici koji su ti pomogli da napravis sjajnu istoriju. Istorijom bi se mogao ponositi zato sto su te tako lazno ucili da je bilo samo ono sto tebi odgovara da niste pokazali obraz i karakter u poslednjem ratu na balkanu to ti je istorija koju smo svi vidjeli i osjetili i tu nas nemoze niko slagat.
I samo da znas ja ne naredjujem nikom pa ni svojoj djeci, ovde iznosim cinjenice koje mozda nekog zabole a sa svojom djecom razgovaram , a ti mozes da naredis svom ocu jer te nije naucio da komuniciras a da nepominjes djecu i ostale clanove porodice.
Komentater bolan pa kome ti ovde prodajes pamet i istoriju koja se vise ni u Srbiji ne uci? Kakva marija i kakva istra i kakav srpski narod oslobodio , jesili upamet pitam se kad ovo citam.
Znas li ti kad je Austro-Ugarska napala Srbiju u prvom svetskom ratu da je sve sto je srpsko bilo prognato prko Makedonije i Albanije u Grcku i Italiju da tad nije Francuska, Italija,Engleska i Rusija udarile kontranapad na Austro-madjarsku da se nikad Srbija nebi oslobodila Austro- Ugarske. I te teritorije koje su oslobodjene a na kojima su zivjeli djelimicno i Srbi nisu srbi oslobodili nego upravo ove drzave gore sto sam nabrojao.Druga stvar u drugom svetskom ratu moram ti priznati da su Srbi podnijeli navise zrtava ali isto tako moras priznati da su cetnici u svakom mjestu gde su imali priliku sravnili sa zemljom muslmane.
Ako mislis da su Srbi brojcano bili najbrojniji u Partizanima i u uspostavljanju vlasti u bivsoj Jugoslaviji na samom kraju drugog svetskog rata, kada su ne zaborav saveznici(USA,Velika Britanija,Francuska,Kanada,Australija i jos mnogo manajih zemalja sa jedne strane i Rusije sa svojim okolnim drzavicama sa druge strane)oslobodile citavu Evropu i unistile nacisticku Nemacku a sa tim i ovaj deo na kojem ti kazes da su ga Srbi oslobodili(bivsu Jugoslaviju).Naravno da je jedan dio Srba bio na saveznickoj strani ali isto tako je bio i jedan dio Hrvata i Bosnjaka- muslimana i Crnogoraca.
Ne bulazi molim te vise nego se uzmi upamet pricas da su Srbi oslobodili Hrvate od Austro-Ugarske pa him ovi sad zabili noz u ledja.
Zapamti da su Srbi najbrojniji na Balkanu ali nisu najjaci na balkanu a kamoli kad se umijasa Nemacka,Austrija ,Francuska,Italija,Rusija pa i Turska u zadnje vrijeme a i prije svakojako, Srbija i svi mi na balkanu samo igramo kako nam se svira. Samu u doba Jugoslavije posle drugog svetskog rata pa do raspada mi smo nesto kao mogli da se odupremo i to samo ovim okolnim drzavama manje jacine , velikim silama ni tad nismo mogli, samo smo vodili dobru politiku i drzali nekakvu ravnotezu .
na znam sto penis, boli istorija? Napala Austrougarska Srbiju ali je i nestala posle I svetskog rata. Oslobodila, brate, oslobodila. Kada bi Slovenci dobili svoju drzavu? Prognato (kaze se prognano) je bilo sve srpsko, ali se vratilo i oslobodilo, a sta ces Srbi uvek bili na strani antifasista za razliku od vas koji ste uvek bili na strani fasista. Pa napadali Bugari, pa proterani Turci, pa I svabo proteran, pa i Nemci. Sjajna istorija koja je odnela 1/3 srpskog naroda ali i ocuvala obraz. I jos nesto – to zapamti mozes da naredis svojoj deci, kultura se stice vekovima.
Dobro jutro Mare, jesil se naspavao.Ako je poceo svijet 1945 onda cu ti priznat teoriju.
Jedno pitanje za tebe i za sve ostale koji imaju ideje slicne tvojim, zasto uvijek racunate istoriju i pozivate se na istorijske cinjenice od onog datuma od kad vama odgovara? Primer zasto nisi sad uracunao dali su Srbi bili konstruktivni narod u Hrvatskoj unazad 300-500 ili 1000. godina , dali si se to mozda zapitao?Dali su Hrvati konstruktivni narod u Srbiji ili dali su Bosnjaci- muslimani konstruktivni narod u Srbiji a bili su i jedni i drugi, dali su Crnogorci ili slovenci priznati u Srbiji.
Nemam nista protiv da Srbi dobiju bolja prava u Hrvatskoj, sigurno nemaju to sto bi trebali da imaju, nezaboravi da su pokusali da otcijepe dio Hrvatske i da i dan danas placaju skupo cijenu. Ni tu ideju tada nisu svi podrzavali pa stoga se cuje danas od pojedinih Srba iz Hrvatske “nemoj te nas vise branit neostade niko ovde”.
Ovo ako neko nekad pokusa da sprovede u dijelo nastat ce ponovo balkanski rat, s obzirom da je skoro svako zlo koje je nas zadesilo (mislim zajedno nas u regionu)doslo od nekog mozga iz Beograda, nije cudo ni ovoj ideji, pa i da je neko pokusa sprovesti u dijelo u novije vrijeme nebi me zacudilo.
Jedno se samo pitam kad ce se rodit jedan mozak da napravi jednu zdravu temu koja ce nahraniti mlade ljude i zadojiti djecu predskolskog i skolskog uzrasta da se odgajaju u zdravom duhu??????????????????????????????????????????????????????????????????
Marija Terezija je Srbima dala teritoriju (danasnja Krajina) koja je na zalost opustosena, Hrvati su naseljavali okolinu Zagreba, a da li su oni bili “konstitutivan narod” u Austrougarskoj to je pitanje za osnovca. Svakako da Dalmacija NIKADA nije bila deo Hrvatske, ali glupi Srbi su oslobodili sve zemlje prve Jugoslavije od visevekovnog ropstva, pa je tako i napravljena Kraljevina SRBA, HRVATA i SLOVENACA. To je u tom trenutku bio san koji nije bio zajednicki. I sta sada? Kada se sve to raspalo, Srbi koji su vekovima ziveli u Hrvatskoj (o Crnoj Gori da i ne pricamo) su morali pobeci u akcijama “oluja” i “bljesak” i tako doci u Srbiju bez ikave nade da se vrate odakle su dosli. I sta, treba sada nekome da se pravdamo sto brinemo za svoj proterani narod? Nikome. A Boris nek se izvinjava kome god hoce, ne izvinjava se u ime srpskog naroda, vec u svoje ime.
i ja nevidim nista sporno da Sandzaklije imaju svoja prava kao sto srbi imaju u BiH.
al kad smo mi u pitnju odmah rezim kaze prete hoce rat odcepljenje ovo ono…
ma dosta je vise!!!
i mi hocemo Autonomiju InshAllah
Mi trazimo samo nasa PRAVA kao svaka druga nacija…. Ali nazalost nema danas ko da nas ujedini… Jos nisu zreli nasi politicari da bi vodili BOSNJACI ka pobjeda.
SRBI SU U HRVATSKOJ BILI KONSTITUTIVAN NAROD DO 1990 KADA JE TUDJMAN NELEGALNO IZBACIO SRBE IZ USTAVA,NIJE TO MILOSEVICEVA POLITIKA NEGO JOSIPA BROZA TITA,JER SU SRBI OD 1945 BILI KONSTITUTIVAN NAROD U HRVATSKOJ, IMAJU I DANAS PRAVO DA TRAZE TO JE DEMOKRATSKI NE UGROZAVA NIKOG,SAMO ZELIMO DA SE VRATE PRAVA KAKVA SU SRBI IMALI.A U CRNOJ GORI IMA PRIBLIZAN BROJ SRBA I CRNOGORACA NE VIDIM NISTA SPORNO DA SRBI U CG DOBIJU SVOJA PRAVA.
TI DA SI I MALO INFORMISAN KO STO NISI ZNAO BI DA JE CRNA GORA ZA RAZLIKU OD SERVIE -GRADJANSKA- DRZAVA… TERMIN KOJI JE VAMA SRBIMA OCIGLEDNO STRAN
ZNACI U GRADJANSKOJ DRZAVI SVI SU JEDNAKI I NIKO NIJE KONSTITUTIVAN
ALI SAMO NAPRIJED, JOS SAMO SA BRACOM CRNOGORCIMA NISTE ZARATILI
Zato su priznali nezavisnost Kosova.:)