Sjenica je po površini (1.059 kilomatara kvadratnih) jedna od najvećih opština u Srbiji. Prema poslednjem popisu iz 2011. u Sjenici živi 26.392 stanovnika. Prema stepenu razvijenosti ova opština spada u četvrtu grupu čiji je stepen razvijenosti ispod 60 odsto republičkog proseka. Ipak, Sjenica je jedan od primera kako treba sarađivati sa Evropskom unijom i koristiti njene fondove, a zahvaljujući kojima je u proteklih nekoliko godina dobila oko pet miliona evra.
Zahvaljujući evropskim sredstvima, svaki stanovnik Sjenice u proseku je dobio po 192 evra – benefite EU fondova, nisu istina, osetili direktno u svojim novčanicima, ali jesu indirektno kroz bolji kvalitet života. Ova opština, koja je višenacionalna sredina, evropskim sredstvima finansirala je, naime, infrastrukturu, preduzetništvo, socijalnu zaštitu…
“Oko 700.000 evra koštala je gradnja regionalnog centra za poljoprivredu i sela i opremanje labaratorije za ispitivanje mleka. Još pola miliona evra koštali su radovi na vodosnadbevanju odnosno rekonstrukciji pumpnog postojenja i kompletnoj zameni azbestno cementnog cevovoda. Još 400.000 evra izdvojeno je na dva prekogranična projekta iz oblasti zanatstva i socijalne zaštite. Gro ovih investicija finansirano je iz sredstava EU”, precizirala nam je Maida Kasumović, rukovodilac odeljenja za privredni razvoj u opštini Sjenica i otkrila da je još mnogo toga finansirano iz EU banke, a da je tajna “dobrih brojki” u ljudima koji znaju sa projektima.
“A ima nas samo troje i svi radimo na praćenju, pisanju i njihovoj implemantaciji “, kaže naša sagovornica.
Srbija je evropske fondove “otkrila” pre oko 15 godina. U međuvremenu smo dobili tri milijarde evra bespovratnih sredstava, a do 2020. Srbiji će na raspolaganju biti još 1,5 milijardu. Najveći udeo pripao je lokalnim zajednicama, a najčešće finansirani projekti bili su u okviru zaštite životne sredine, infrastrukture i preduzetništva.
U velikom broju opština na vreme su shvatili značaj ovih sredstava. Novac iz EU mnogima je, u međuvremenu, promenio izgled. Mnoge uprave formirale su čitave timove i kancelarije kako bi se što kvalitetnije pripremili za projekte iz EU blagajne. A novac su dobijalei velike i male loklane samouprave od severa do juga zemlje, poput Plandišta, Niša, Soko Banje, Trgovišta, Negotina, Lebana, mnogih beogradskih opština…
U početku, istina, mnogi se nisu usuđivali, čak ni znali za mogućnosti i benefite evropskih sredstava. Istraživanja tako pokazuju i da je do 2012. godine manje od pet odsto ljudi je znalo da postoje ovi fondovi, a danas više od 50 odsto građana Srbije kaže da zna za neki projekat koji je finasiran iz IPA fondova.
Da bi povukli bespovratna sredstva u svoj kraj, gradovi i opštine pored službenika koji znaju kako se to radi, u projektu treba da učestvuju sa 10 do 15 odsto novca.
IPA fondovi su jedan od finansijskih instrumenata Evropske unije kojima se stimuliše proces integracije zemalja. A, sam proces integracije u EU podrazumeva velike društveno-ekonomske promene.
