Rusija, BiH – Ove godine 04.juna navršilo se 22 godina od pogibije majora ruske vojske Aleksandra Škrabova, poznatijeg kao Saša Rus. Major Škrabov je poginuo 04.juna 1994. godine, u okolini Sarajeva, na Moševačkom brdu kod Srednjeg, predvodeći Treći ruski dobrovoljački odred koji je aktivno učestvovao u velikom dijelu operacija Vojske Republike Srpske u sarajevskoj regiji i istočnoj Bosni. Porodice ruskih dobrovoljaca koji su poginuli i sahranjeni u BiH, ove godine zbog teške ekonomske situacije nisu mogle doći da obiđu zajednički spomenik rusko-srpskim dobrovoljcima koji dominira ovim grobljem, udaljenim 1000 metara vazdušne linije od centra Sarajeva i grobove svojih najbližih. Naime, očekivalo se da će u organizaciji njihovog dolaska pomoći i Vlada Republike Srpske, ali kako saznajemo ta podrška je izostala.
U modi je još uvijek jedino, a izgleda da će još decenijama biti, optuživanje i podmetanje Bošnjacima za tzv. islamski terorizam. Posljednjih godina ni jedna pojava u BiH nije tako manipulatorski tematizirana i lažno javnosti prezentovana kao pitanje 230 dobrovoljaca iz arapskih zemalja koji su se borili u zoni odgovornosti Trećeg korpusa Armije BiH. Za razliku od mudžahedinskog pitanja u BiH o kojem se posljednjih godina ispisalo na stotine tekstova, objavilo na desetine TV priloga…, tek nekoliko tekstova se pojavilo o hiljadama dobrovoljaca iz pravoslavnih zemalja koji su napadali na Bošnjake u sadejstvu sa Mladićevom bandom. Televizijskih emisija u kojima bi o Rusima u Bosni pričali srpski i ruski analitičari nije bilo. O pravoslavnim dobrovoljcima nije napisan ni hiljaditi dio tekstova kao što je napisan o mudžahedinima, niti su državni organi, i razni timovi za borbu protiv terorizma i organiziranog kriminala, ovom pitanju posvetili i najmanju pažnju. Pouzdano se zna da je broj Rusa koji su se duže zadržali tokom agresije na BiH negdje oko 600, dok je isto toliko bilo njihovih zemljaka koji su se zadržali po nekoliko mjeseci, što znači da ih je bilo šest puta više nego mudžahedina u odredu „El Mudžahid“. Za sada, po dostupnoj dokumentaciji poznato je da je oko 80 Rusa ostavilo kosti na zemlji bosanskoj.
Naime, 23.novembra 1992.godine, ruska novinarka Tatjana Mitkova, urednica vijesti ruske NTV otkrila je kako se 1000 ruskih dobrovoljaca priprema uključiti u rat u BiH. Idući tragom svojih izvora, Mitkova je zaključila da odlazak istih organizira, grupa penzionisanih ruskih generala. Jedan od njih je penzionisani general Viktor Filatov.
Prema kazivanju jednog ruskog dobrovoljca, oni su u Rusiji dobivali pasoše pa su kao turisti išli do Beograda, gdje su bili smješteni u hotel a zatim prebačeni u Istočnu Bosnu. Prvi organizator s ruske strane postao je poznati Jaroslav Jastrebov. U Beogradu ih je dočekivao kurir s nadimkom Brada i prebacivao u Republiku Srpsku. Tako su formirani Prvi i Drugi ruski dobrovoljački odred (RDO). Prvi ruski dobrovoljački odred formiran je u Trebinju u septembru 1992. godine. Komadant ovog odreda bio je Valery Vlasenko. Ovaj odred postojao je do kraja novembra 1992. godine. Drugi ruski dobrovoljački odred formiran je 30. novembra 1992. godine u Višegradu. Ovaj odred bio je u sastavu Višegradske brigade Vojske RS, kojom je tada komandovao ratni zločinac nad srebreničkim Bošnjacima Vinko Pandurević. Ovaj se odred zvao „Carski vukovi“ i komadant im je bio Alexandar Makharev zvani „As“. Za ovaj odred je vezana bitka za Zaglavku. Naime, u decembru 1992. godine Prva višegradska brigada Armije BiH pod komandom Ahmeda Sejdića izvršila je napad na rejon Zaglavka, koji je bio poznato uporište VRS. Tad ovaj odred biva napušten od strane saboraca – Srba i okružen od strane Armije BiH, dok su se mali broj Rusa uspjeli živi izvući. Ruski dobrovoljci se tada koriste i kao jurišne jedinice na Goražde i druge slobodne teritorije na Drini.
Kliknite na sliku za uvećati Ruski dobrovoljci na Grbavici (PHOTO: Stock)  Komandant Aleksandar Škrabov par mjeseci prije pogibije na sahrani svog vojnika, na mjestu gdje će i njega spustiti u grob  Grob Aleksandra Škrabova u Donjim Miljevićima kod Sarajeva  Grob kapetana Bikova Valerija Jevgenijevića |
02. januara 1993. godine, u Višegrad je stigla i grupa od oko 50 Kozaka iz Rostovske oblasti, Povoložja i Moskve. Njihov koma¬dant je bio Aleksandar Zagrebov. Nakon što je Zagrebov ranjen, na čelo kozačke jedinice dolazi Genadij Kotov, koji je pogi¬nuo u februaru 1993. godine kod Višegrada. Na čelo 2. RDO maja 1993. godine dolazi Mihail Trofimov – oficir koji je za učešće u avganistanskom ratu dobio dva ordena „Crvene zvezde“. Procijenivši situaciju u Bosni, “Carski vukovi” su početkom 1993. godine, napisali pismo ruskom parlamentu: “Mi izjavljujemo da nećemo pustiti oružje iz ruku i bit ćemo čuvari u Bosni do posljednjeg, protiv svih koji idu protiv pravoslavlja, protiv svete Rusije, protiv Srbije”.
Jedan od prvih koji su ozbiljno tretirali tematiku ruskih dobrovoljaca u Bosni, bio je Andrej Sarov, ruski novinar koji je obajvio knjigu “Nakon kiša” koja svjedoči o učešću ruskih dobrovoljaca i plaćenika u redovima srpske vojske tokom agresije na BiH. Opisujući ruske dobrovoljce Sarov je zapisao; “Tokom jedne bitke kod Višegrada poginulo je 25 ruskih dobrovoljaca. Potreseni pogibijom svojih drugova, dobrovoljci su to skupo naplatili muslimanima. Za svakog poginulog dobrovoljca ubili su po 20 muslimana“.
Ruski dobrovoljci su se našli na ratištima oko Višegrada, Sarajeva, Goražda, Srebrenice, Olova, Teočaka, Žepe, Zvornika i Ozrena. Kada se oktobra 1993. godine, konačno raspao Drugi ruski dobrovoljački odred, znatan broj dobrovoljaca okupio u sarajevskom rejonu Jevrejsko groblje. U neposrednoj blizini Jevrejskog groblja, u Trebevićkoj ulici , novembra 1993. godine osnovan je Treći ruski dobrovoljački odred. Njegov komandant je postao Aleksandar Škrabov. Taj odred je učestvovao u velikom broju operacija. Škrabov je bio major ruske vojske, pomorski pješadinac. On je 1992. godine u Bosni bio kao posmatrač UNPROFORA, kada se vratio u Moskvu napustio je rusku vojsku i došao u Bosnu da komanduje ruskim dobrovoljcima.
Aleksandar Škrabov nije podnosio komandu lokalnih srpskih komandanata jer ih je smatrao nesposobnim, nestručnim, nedovoljno hrabrim…. Pogotovo što su ih u nekoliko bitaka srpski vojnici totalno izdali. Jednom, na malo prije nego što će poginuti na Moševačkom brdu, Škrabov je došao u žestok sukob sa četničkim vojvodom Slavkom Aleksićem na Grbavici i samovoljno sa jedinicom napustio liniju na Grbavici i otišao u ofanzivu na Goražde.
Aleksandar Škrabov, izdat od srpskih vojnika koji su ga ostavili odsječenog, nepoznavajući teren, zauvijek je ostao u bosanskim šumama. Učesnik je ratnih dejstava u Angoli i Gruziji. Odmah poslije pogibije svog komandanta Aleksandra Škrabova, i Treći ruski dobrovoljački odred je prestao da postoji. Nakon raspada ovog odreda Rusi su još jedno vrijeme proveli na Grbavici i Jevrejskom groblju pod komandom četničkog vojvode Slavke Aleksića. Godine 1995, svi Rusi u Sarajevu uključili su se u jedinicu „ Beli vukovi“ Srđana Kneževića. Njihova baza je bila u Olimpijskom centru „Jahorina“ i oni su sudjelovali u svim važnijim operacijama Vojske Republike Srpske. U ovoj jedinici pored Rusa bilo je i Grka, Bugara, Rumuna itd. Najveći broj poginulih ruskih dobrovoljaca je ukopan na groblju u Miljevićima kod Sarajeva, a ruski grobovi se još nalaze na Sokocu, u Višegradu, Vlasenici, Priboju, dok je dvadesetak tijela prenešeno u Rusiju. Treba istaći da se među njima nalazio zavidan broj aktivnih vojnih lica ruske vojske. Astapenkov Sergeja Anatolij, služio je u ruskoj mornarici. U BiH se nalazio od zime 1993.god., ratovao u sastavu Udarnog odreda u Sarajevu, u Vlasenici, u sastavu „Odred Aleksandrova“ na Hreši, u 3.RDO na Jevrejskom groblju. Poginuo 24.01.1994. kod Zlatišta u Sarajevu. Sahranjen na vojnom groblju u Miljevićima kod Sarajeva. Bikov Valerij bio je aktivan oficir ruske vojske s činom kapetana. U BiH je bio od kraja oktobra 1992.god. Ratovao u sastavu Drugog RDO kod Višegrada, sastavu drugih srpskih jedinica, Trećem RDO na Jevrejskom groblju. Poginuo augusta 1995.god na Dobrinji. Sahranjen na vojničkom groblju u Miljevićima. Pigarjov Vladlen, bio pripadnik ruskih vazdušno-desantnih trupa a služio u Angoli. U BiH od 1995.god na Palama. Ratovao u odredu ‘’Beli vukovi’’. Poginuo u okolini Sarajeva 1995. godine. Tijelo prenešeno u Rusiju. Petraš Sergeja Jurij bio aktivni oficir ruske vojske. U BiH od 1995.god. a ratovao u sastavu odreda “Beli vukovi”. Poginuo 11.10.1995.god. u rejonu planine Hum kod Trnova. Sahranjen u Miljevićima. Tamilin Valerija Aleksej je bio major policije grada Krasnojarska. U BiH od jeseni 1994.god. a ratovao u sastavu srpskih jedinica kod Trnova i Pala i odreda „Beli vukovi“. Poginuo 14.12.1994. kod Trnova u Presjenici na planini Bjelašnici, sahranjen u Miljevićima. Aleksandrov Aleksandar bivši artiljerijski oficir, veteran Pridnjestrovlja i Abhazije. U BiH boravio od kraja 1992.god., bio k-dir Ruskog udarnog odreda tkz. „Odred Aleksandrova“ koji djelovao kod Skelana u Podrinju i Hreši kod Sarajeva. Poginuo 21.05.1993. na Borijama kod Sarajeva prilikom izviđanja. Sahranjen na groblju Hreša kod Sarajeva. Godine 1999. komesar Haškog tribunala Vanesa Le Roa zatražila je od ruske vlade da se Tribunalu izruče ruski dobrovoljci koji su učestovali u ratu u BiH na osnovu sumnje da su počinili ratni zločin, kazavši da imaju dovoljno dokaza da ih optuže. Do danas, ni jedan od njih nije izručen, a mala je vjerovatnoća da će ikada i odgovarati za zlodjela nad Bošnjacima.
Pogledajte vijest na izvornom sajtu:
