Berane – Među dvadesetak nevladinih organizacija u Petnjici kod Berana, budućoj 22. crnogorskoj opštini, jedna od najaktivnijih je Udruženje domaće radinosti „Vrijedne ruke“ u selu Trpezi.
Za deceniju rada, širem okruženju pokazalo je kako Bihorke lijepo pletu, heklaju, vezu, tkaju i suvenire prave. Udruženje, kako kaže predsjednica Sabaheta Novalić, okuplja oko 180 članica koje proizvode suvenire isključivo od čiste prirodne vune i drveta.
Domaća radinost
Od osnivanja 2003. godine, Udruženje „Vrijedne ruke“ postiglo je vidne rezultate, prvenstveno u podršci zapošljavanju žena na našem području, kroz projekat koji je finansirala američka organizacija FOSI. Ovim projektom radno je angažovano 15 žena, od kojih je šest svoj kapital udružilo u NVO „Vrijedne ruke“. Ostale su započele sopstveni biznis i isključivo se bave domaćom radinošću, pretežno pletenjem, heklanjem, vezenjem i tkanjem. Učestvovale smo na raznim međunarodnim takmičenjima i osvojile niz nagrada i priznanja – kaže Sabaheta Novalić.
Dodaje da je ovo Udruženje jedan od organizatora tradicionalnog oktobarskog regionalnog sajma zdrave hrane i domaće radinosti u Petnjici, koji podržavaju opština Berane i Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore.
Ponoseći se time što je Udruženje jedno od najaktivnijih u Petnjici i opštini Berane, Sabaheta Novalić naglašava da je postalo prepoznatljivo i u cijeloj Crnoj Gori i regionu, pa i inostranstvu.
Sve brojniji turisti
– Udruženje je nastalo u želji da se očuva tradicionalno žensko privređivanje na ovom području, koje je gotovo prešlo u zaborav. Taj vid ženske kreativnosti ostajao je u njihovim domovima, a osnivanjem NVO „Vrijedne ruke“ članice su počele da se i komercijalno bave izradom suvenira i domaće radinosti. Imamo i pogon za proizvodnju ručno čvorovanih tepiha od čiste prirodne vune, koju otkupljujemo od stočara Bihora. Nakon što se opere, najkvalitetnija vuna se koristi za proizvode „Vrijednih ruku“.
Da bismo i dalje po selima i katunima otkupljivale vunu od stočara i dostavljale je našim članicama, mahom lošim putevima, prijeko nam je potrebno manje terensko vozilo. Za pomoć u njegovoj nabavci obratili smo se resornim državnim institucijama, ali još nema odgovora – kaže ona.
Uvjerava nadležne da je to uslov da nesmetano vunu otkupljuju i u zabitim mjestima, ali i da od članica Udruženja preuzimaju proizvode i blagovremeno ih plasiraju na tržište.
Sabaheta Novalić objašnjava da raznovrstan i zanimljiv asortiman suvenira i pleteno-tkanih predmeta NVO „Vrijedne ruke“ prodaje i u inostranstvu, najčešće preko prijateljskih i rodbinskih veza. Najviše kupuju turisti koji posjete „fabriku“ u Trpezima i za uspomenu odnesu suvenir i odjevni ili neki drugi upotrebni predmet od prirodnog materijala. Za dolazak sve većeg broja turista, ona je posebno zahvalna bjelopoljskoj Turističkoj agenciji „Rams“, koja je na taj način omogućila vrijednim pletiljama i tkaljama Bihora da popune kućni budžet.
Rekonstrukcija pogona domaće radinosti
– Udruženje „Vrijedne ruke“ predstavilo je svoje proizvode na nedavnom sajmu u Sloveniji. Veoma je dobro što smo tamo razmijenili iskustava u oblasti ručne radinosti, čiju tradiciju u Crnoj Gori jedino naša NVO čuva organizovanim vidom proizvodnje.
Dostignuti nivo tih aktivnosti nameće potrebu da se rekonstruiše pogon ručno-čvorovanih tepiha i stvore bolji uslovi i za ostale djelatnosti Udruženja – kaže predsjednica Sabaheta Novalić.
(Pobjeda)
