Ako se ne stidiš, radi ono što hoćeš

U sahih predaji koju bilježi imam Buharija stoji hadis Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:

عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلَامِ النُّبُوَّةِ إِذَا لَمْ تَسْتَحْيِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ!” (البخاري)

Prenosi Ebu Mesud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Ono što su ljudi zatekli od prvog poslanstva jesu riječi: “Ako se ne stidiš, radi što god hoćeš!” (Buharija)

Citirani hadis nam potvrđuje da se navedena izreka o stidu prenijela od prvih poslanika, sa generacije na generaciju, što pokazuje važnost stida kao pohvalnog svojstva mu’mina.

Riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: “Ako se ne stidiš, radi što god hoćeš!” predstavljaju ukor, osudu i zabranu nemorala, a nikako dozvolu da čovjek može raditi šta god poželi od grijeha.

U sličnom obliku se može protumačiti i dio 40. ajeta Sure Fussilet i drugi ajeti koji formu imperativa koriste u značenju zabrane ili osude:

…اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ “

…radite šta hoćete, On zaista, vidi šta vi radite!” (Sura Fussilet, 40.) Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je stid uvrstio u iman, kao što se bilježi u dva Sahiha:

عَنْ سَهْلِ بْنِ أَبِي سَهْلٍ أنَّهُ قَالَ: “سَمِعَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلًا يَعِظُ أَخَاهُ فِي الْحَيَاءِ فَقَالَ: “إِنَّ الْحَيَاءَ شُعْبَةٌ مِنْ الْإِيمَانِ.” (ابن ماجه)

Prenosi Sehl ibn Ebu Sehl: „Čuo je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, čovjeka koji je korio svoga brata zbog stida, pa je rekao: “Uistinu je stid ogranak imana.” (Ibn Madždže) A u hadisu koji bilježi imam Muslim stoji:

عَنْ عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ أَنَّ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “الْحَيَاءُ لَا يَأْتِي إِلَّا بِخَيْرٍ.”

(مسلم) Prenosi Imran ibn Husajn da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Stid donosi samo dobro.” (Muslim) Imam Muslim bilježi slijedeću predaju:

عَنْ أَبِي قَتَادَةَ: “كُنَّا عِنْدَ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ فِي رَهْطٍ مِنَّا وَفِينَا بُشَيْرُ بْنُ كَعْبٍ فَحَدَّثَنَا عِمْرَانُ يَوْمَئِذٍ فَقَالَ: “قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “الْحَيَاءُ خَيْرٌ كُلُّهُ.” أَوْ قَالَ: “الْحَيَاءُ كُلُّهُ خَيْرٌ.” (مسلم)

Prenosi Ebu Katade: „Bili smo sa Imranom ibn Husajnom u jednoj grupi, a sa nama je bio i Bušejr ibn Ka'b, pa nam je Imran jedne prilike govorio: „Rekao je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Stid je u cijelosti dobar!“ ili je rekao: “Sav stid je dobar.” (Muslim) Stid je braćo i sestre jedno od zajedničkih svojstava svih poslanika, kao što stoji u hadisu koji bilježi imam Tirmizija:

عَنْ أَبِي أَيُّوبَرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “أَرْبَعٌ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلِينَ الْحَيَاءُ وَالتَّعَطُّرُ وَالسِّوَاكُ وَالنِّكَاحُ.” (الترمذي)

Prenosi Ebu Ejjub, radijallahu nahu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Četvoro je od sunneta (prakse) vjerovjesnika: stid, mirisanje, misvak i ženidba.” (Tirmizija) Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Ahmed hvali Ešedždža ibn Asarija:

عَنْ أَشَجِّ بْنِ عَصَرِيِّ: قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “إِنَّ فِيكَ خُلَّتَيْنِ يُحِبُّهُمَا اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ.” قُلْتُ: “مَا هُمَا؟” قَالَ: “الْحِلْمُ وَالْحَيَاءُ.” قُلْتُ: “أَقَدِيمًا كَانَ فِيَّ أَمْ حَدِيثًا؟” قَالَ: “بَلْ قَدِيمًا.” قُلْتُ: “الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَبَلَنِي عَلَى خُلَّتَيْنِ يُحِبُّهُمَا.” (أحمد)

Prenosi Ešedždž ibn Asarija, radijallahu nahu: „Rekao mi je Poslanik, sallallahu aljehi ve sellem: “Ti imaš dvije odlike koje Allah voli!” Rekoh: “Koje su?” Reče: “Blagost i stid.” Upitah: “Da li je to od ranije tako bilo ili je to nešto novo?” Reče: “Od ranije!” Rekoh: “Hvala Allahu Koji mi je podario dvije osobine koje On voli!” (Ahmed) Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Tirmzija podučava ashabe šta je to istinski stid:

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “اسْتَحْيُوا مِنْ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ!” قُلْنَا: “يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا نَسْتَحْيِي وَالْحَمْدُ لِلَّهِ.” قَالَ: “لَيْسَ ذَاكَ وَلَكِنَّ الِاسْتِحْيَاءَ مِنْ اللَّهِ حَقَّ الْحَيَاءِ أَنْ تَحْفَظَ الرَّأْسَ وَمَا وَعَى وَالْبَ

Stid je braćo i sestre bila prepoznatljiva vrlina naših predaka koji su čuvali svoje jezike od ružna govora i čuvali svoj avert (stidna mjesta), oni su stupali u brakove potpuno čedni, na način da djevojku i mladića prije toga nisu ni dotakli svojom rukom, naše dobre pranene, nene i majke su od malih nogu do svoje smrti na glavama imale feredže ili čiste šamije, one su dimijama pokrivale konture svojih tijela i njima su od stida skrivale svoju trudnoću, usput su se porađale i bez pogovora radile i najteže poslove, one su uvijek imale oborene pogleda, one koje su mlade ostajale udovice i kao takve podižući djecu živote provele, a niko nikada ružnu riječ nije kazao, bile su neškolovane, ali veoma mudre, rijetko su govorile, a na usnama su im stalno bili šehadet, salavati i hajr dove za djecu, unučad i ummet, nisu se šminkale, jer je njhovo prirodno rumenilo bilo bolje od najmodernijih karmina, nisu lakirale nokte niti su ih zapuštale, osim što su ih samo u posebnim prilikama knile, nisu imale detedžente i omekšivače za haljine, već su ih decenijama odkuhivale u lugu, a haljine im bile čistije nego danas, nisu imale moderne usisivače, ali nigdje u kući nije bilo ni praške, nisu planirale rađanje, a bile zdravije od njihovih unuka koje nazor rode jedno-dvoje djece i „prekidoše“ se oko njih, one su dojile svoju dječicu po dvije ili više godina i bile zdrave i vitalne, za razliku od unuka koje u želji da ostanu što vitalnije, ne doje djecu, već ih hrane iz flašica, a onda odstranjuju tumore i mogli bi nabrajati još mnogo vrlina naših pranena, nena i majki.

One bi trebale da budu uzor našim kćerima, a nikako takozvane estradne umjetnice koje žive razvratnim životima i na kraju okončavaju smrću u ponižavajućim okolnostima!

Zato me brine omladina koja javno čini razvrat, ali me još više brinu njihovi roditelji, učitelji, nastavnici, profesori i ulema koji to sve nijemo posmatraju i niko ništa ne preduzima!!!

Braćo i sestre, budimo iskreni u svome vjerovanju i potvrdimo ga svojom praksom, neka stid bude naše prepoznatljivo svojstvo, jer je stid sunnet Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, i natječimo se u dobru, kako bi postigli sreću na obadva svijeta!

Autor:Kemal Toković