Novi Pazar – Džamija Ahmed-bega Silahdara, poznatija kao Lejlek džamija, u Novom Pazaru, najstarija je džamija u Sandžaku, a datira još iz osmanskog perioda. To je ujedno jedan od najstarijih islamskih kulturno-historijskih spomenika na tom području.
Kako pojašnjava historičar Esad Rahić, u Novom Pazaru je jedino bila starija Gazi Isa-begova džamija, osnivača Novog Pazara, koja je vjerovatno bila izgrađena prije šezdesetih godina 15. stoljeća.
– Za džamiju Ahmed-bega Silahdara, ili Lejlek džamiju, smatra se da je nastala u tom bliskom periodu. To je ubjedjlivo najstarija džamija u Sandžaku, koja i dalje služi svojoj namjeni – kazao je Rahić, pojašnjavajući da je Ahmed-beg kao Silahdar (čuvar oružja paše ili vezira) i imao dobre prihode, jer je mogao da se pojavio kao vakif (zadužbinar) džamije koja je do nedavno, uz Altun-alem džamiju bila, jedina kupolna džamija u Novom Pazaru.
On podsjeća da se za najstariju sačuvanu novopazarsku džamiju vezuje i narodno predanje da je u njoj, tokom pohoda na Bosnu, namaz obavio jedan od najpoznatijih osmanskih sultana, Mehmed Fatih, javlja Andolija.
– Sultan Fatih je pri pohodu na Bosnu, 1463. godine, upravo u ovoj džamiji klanjao jedan od namaza. Iz Yeni Bazara (Novog Pazara) put ga je dalje vodio preko Sjenice, Drine i do osvajanja Bosanskog kraljevstva – ispričao je historičar Esad Rahić.
Lejlek džamija se nalazi u užem gradskog jezgru Novog Pazara, u naselju Ćukovac. Džamija je dobila naziv po rodama (tur. leylek) koje su gradile gnijezda na munari. Lejlek (roda) je ptica kojoj se kod muslimana u ovim krajevima pridaje poseban značaj.
U srpskoj historiografiji se spominje legenda prema kojoj je roda sletela na crkvu i tu klekla kao da klanja, pa su oni koji su to vidjeli shvatili kao znak da tu crkvu treba pretvoriti u džamiju.
Međutim, prema sačuvanim dokumetima i svim arheološkim istraživanjima, potvrđeno je da na tom mjestu nije postojala nikakva druga građevina sem džamije.
– Radi se o jednom orginalnom, sakralnom islamskom objektu iz druge polovine 15. stoljeća. Uz Isa-begov hamam radi se o najstarijem islamskom objektu, koji još uvijek postoji u Novom Pazaru i ima ogromnu historijsku vrijednost – ukazao je Esad Rahić, inače predsjednik Društva historičara Sandžaka.
Lejlek džamija se u osmanskim spisima spominje u orginalnom imenu kao džamija Ahmed-bega Silahdara. U 17. vijeku se spominje istoimeni džemat (zajednica) i mahala s oko četredeset domaćinstava.
Lejlek džamija je, kao i Novi Pazar, najviše oštećenja doživjela tokom Tursko-austrougarskog rata, 1689. godine. Orginalna je osnova i munara.
Rekonstuisana je u prvoj polovini 18. stoljeća, a drugi put, na osnovu tariha (table, natpisa), 1881. godine, obnovio ju je Salih-beg, sin hadži Halil-bega. Očigledno, on je, pored obnove, rekonstruisao džamiju, dogradivši i zatvorivši bivši trijem.
U dvorištu džamije je obnovio česmu i podigao zgradu mekteba. Česma, koja i danas postoji, služila je prolaznicima, jer se džamija nalazi pored jedne od glavnih džada (ulica) u Novom Pazaru.
“Onima koji budu pili vodu s ove česme neka je nazdravlje. A dobrotvoru neka Allah, kako je i obećao, dadne obilnu pagradu i neka mu oprosti njegove brojne grehe! Dobrotvor je hadži Halil-begov sin, Salih-beg. Pisano početkom mjeseca Zilhidže 1308. H. godine (1891.)” pisalo je na tabli iznad česme.
Po svom vanjskom izgledu i veličini i da nema munare i trijem natkrivenim trima kupolicama, Lejlek džamija bi više podsjećala na turbe.
Kube pokriveno ćeremidom zauzima glavni džamijski prostor i spolja je utopljeno u osmostrani tambur. Džamija, sem u mihrabu, u sadašnjem izgledu, nema kaligrafije niti ornamentike. Sa strana su po tri prozora, a ispred u prizemlju su dva. Prozori su uokvireni obrađenim kamenom.
U sredini trijema sa četiri stuba nalaze se niska vrata. Munara je kratka, osmougaonog oblika, zidana tesanim kamenom.
U džamijskom dvorištu, do ulaza u trijem nalazi se i okrugli “mejtaš” (kamen na kojem se spuštaju umrli), u uglu do česme nalazi se i nekoliko mezara sa starim nišanima.
(Faktor.ba/Foto: Anadolu Agency)
SAMA IZJAVA DA JE LEJLEK DZAMIJA BILA CRKVA JE RAVNO HULJENJU.STO SE SE PETROVE CRKVE TICE ZNATE VI DOBRO STA STE NASLI CETIRI METRA ISPOD TEMLELJA…PAGANSKI HRAM BIO.E SAD BI TREBALI DOCI NEOPAGANI IZ SRBIJE I GRCKE DA TRAZE DA SE PETROVA CRKVA PRETVORI U PANTENON.MANITE SE TIH PRICA…NITI SMO MI BOSNJACI IKAD BILI OBOZAVATELJI NEKAKVIH BOGORODOVA I BOGOPLODOVA KAKO VEC, TO MNOGOBOSTVO FUNKCIONISE…BILI BOGUMILI PA PRESLI NA ISLAM
LJUBIM JOJ TEMELJE I KAMEN I RUKU KOJA JE SAZIDALA
KAKO LIJEPO VIJKOVIMA U NJOJ ODJEKUJU NASE FATIHE
Iz kojih ti je ovo izvora Semsaga.
Izvor rekla kazala ????????
I Antun Alem dzamija i Lejlek dzamija su bivse crkve. Zato imaju kupole i gradjene su od istog materijala kao i manastiri Sopocani i Djurdjevi Stupovi – od kamena sige. Za Lejlek dzamiju je prica da je bila crkva na koju je sletela roda, lejlek i tu klanjala pa su je turci zato pretvorili u dzamiju. A Antun Alem dzamija je bila manastir presvete Bogorodice.
A koja dzamija nije bivsa ckva…??
Bosnjaci kao najstariji, a nemaju dzamiju stariju od 500 godina, za razliko od Srpskih manastira koji su stari i po 1000 godina..
a prosvijetli se malo pa ces znati,spijatelji se sa googlom!
LAZES SRBI SU STVORENI PRE PLANETE ZEMLJE I NJIHOVE CRKVE SU STARE 50 MILIJARDI GODINA…
I PIRAMIDE EGIPCANSKIH FARAONA SU BILE CRKVE, I TORANJ U PIZI JE BIO CRKVA,A NARAVNO I STONHENDZ JE BILA IMPOZANTNA CRKVA JOS PRE HRISTA.A NARAVNO JE ISA A.S. BIO SRBIN A POSLANIK ISLAMA A.S.(neuzubillah) je bio vatikanski kardinal.U OVE DVIJE POSLEDNJE STAVKE VI VJERUJETE DA SU HISTORIJSKE CINJENICE.TO TVRDE VASI INTELEKTUALCI, AKADEMICI…SVE SAMI JAD OD NACISTICKIH IDEJA ( NAJVEROVATNIJE SE RADI O MOSADSKIM SPRDACINAMA I NAPADIMA NA SRPSKI NAROD) MANITE SE TOGA NIKO VASE CRKVE NIJE PRETVARAO U DZAMIJE SA IZUZETKOM AJA SOFIJE KOJA JE DANAS MUZEJ.